EEn gezonde, ontspannen vrouw genieten in de natuur
  • Life Sciences & Health
  • Innoveren

Anneke van Hoorn ‘De onmisbare rol van MedTech in de gezondheidstransitie’

Anneke Van Hoorn Anneke van Hoorn

Door vergrijzing en bevolkingsgroei staat de zorg onder druk. Om erger te voorkomen moet het fundamenteel anders. We moeten ervoor zorgen dat mensen gezonder worden en blijven. Het huidige zorgsysteem is daar alleen niet op ingericht. Hoe verder? In deze blog vertelt business developer Anneke van Hoorn over de kansen en knelpunten voor een toekomstbestendig zorgstelsel.

Als business developer voor de medische technologie opereer ik in een omgeving die even uitdagend als spannend is. Het is mijn opdracht om noordelijke MKB-bedrijven en startups uit de sector te ondersteunen bij hun groei en ontwikkeling. Bijvoorbeeld bij hun zoektocht naar nieuwe zakelijke kansen, financiering of een geschikte locatie. Of het verkennen van nieuwe markten en het maken van verbindingen met potentiële samenwerkingspartners en andere stakeholders in de medische technologie en aanverwante sectoren.

In de kern richt ik mij dus op het helpen versterken van de sector in Noord-Nederland. Of meer precies: op het nóg sterker te maken van de sector. Want Noord-Nederland heeft zich, met het UMCG als belangrijke aanjager, ontwikkeld tot een krachtige en innovatieve regio op het gebied van life science en medische technologie.

Breed en waardevol ecosysteem

In de loop der jaren is een breed en waardevol ecosysteem ontstaan voor de ontwikkeling en toepassing van technologische zorginnovaties. Dat zie je terug in de verschillende netwerken waarin bedrijven, overheden, zorginstellingen en kennisinstituten elkaar vinden, aanvullen en versterken. Ze leiden tot synergiën en zorgen voor een gunstig klimaat voor innovatie. Zo zijn door samenwerkingen tussen het UMCG en de RUG inmiddels al een diverse veelbelovende startups voortgekomen.

De MedTech sector in Noord-Nederland blijft onverminderd hard groeien. Dat is mooi en belangrijk, want de behoefte aan vernieuwende oplossingen is groot. Heel groot zelfs. De zorg staat immers flink onder druk. Door vergrijzing en bevolkingsgroei komen er steeds meer patiënten bij. En terwijl de zorgvraag toeneemt loopt het personeelstekort in de gezondheidszorg alsmaar op. En ja, dat resulteert in stijgende zorgkosten, lange wachttijden en niet zelden in een verminderde kwaliteit van zorg. De nood is hoog en wordt, als er niks verandert, alleen maar hoger.

Gezondheid, leefstijl en preventie

Het huidige zorgsysteem is, met andere woorden, niet langer houdbaar. Om het tij te keren is een fundamentele verschuiving in denken en doen nodig: een transformatie van ziekte en zorg, naar gezondheid en gedrag. Anders gezegd: om het zorgstelsel betaalbaar, bemensbaar en toegankelijk te houden, moeten we ervoor zorgen dat mensen gezonder worden en blijven. En dus moeten we investeren in een systeem waarin gezondheid, leefstijl en preventie leidend zijn.

Op weg naar een toekomstbestendig zorgstelsel is de inzet van medische technologie onmisbaar. Technologie kan de transitie versnellen met innovatieve oplossingen, die enerzijds mensen gezonder houden en anderzijds het zorgpersoneel ontlasten. Denk aan robotica of draagbare apparaten en apps die mensen helpen bij het beheren van hun gezondheid door het verstrekken van real-time gegevens en het aanmoedigen van gezonde leefgewoonten. Natuurlijk, dergelijke oplossingen bestaan al en zullen alleen maar vernuftiger en beter worden.

Ook Artificiële Intelligentie (AI) en Machine Learning spelen in de zorg van de toekomst vanzelfsprekend een rol van betekenis. Bijvoorbeeld door het identificeren en voorspellen van patronen en risicofactoren, waardoor zorgverleners potentiële gezondheidsproblemen vroegtijdig kunnen herkennen en snellere diagnoses kunnen stellen, waardoor minder ziekenhuisopnames nodig zijn.

Noord-Nederland als voortrekker

De noordelijke MedTech sector draagt alles in zich om een voortrekkersrol te vervullen. Niet zomaar beschikken we al over een werkend ecosysteem om de transitie van zorg naar gezondheid te versnellen en de innovatiekracht van de regio te bevorderen. Denk aan het Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANN) dat zich inzet voor meer gezonde jaren voor álle inwoners van Noord-Nederland. Of aan Health Noord, een bundeling van negen Publiek Private Samenwerkingen die technologie- en zorgbedrijven ondersteunt bij het implementeren van sociale – en technologische innovaties.

Een ander netwerk dat zich richt op preventie en gezond ouder worden is Hi!Noord, een lerend ecosysteem dat er onder meer voor zorgt dat nieuwe initiatieven kunnen voortbouwen op reeds vergaarde kennis uit eerdere initiatieven. Tegelijkertijd verbindt Hi!Noord kennis en expertise om reeds gevorderde gezondheidsinitiatieven verder op weg te helpen.

De NOM als verbinder (en meer)

Uiteraard is de NOM nauw bij meerdere netwerken en initiatieven betrokken. Dat doen we vooral om ervoor te zorgen dat relevante partijen elkaar weten te vinden en de lijntjes tussen de verschillende ecosystemen kort zijn en blijven. Logischerwijs gaan we waar en wanneer nodig ook met individuele bedrijven in gesprek. Waar ligt op dit moment je behoefte? Waar loop je tegenaan en hoe kunnen we je als regionale ontwikkelingsmaatschappij daarbij van dienst zijn?

Maar toch, eenvoudig is de verschuiving van zorg naar gezondheid allerminst. Niet in de laatste plaats omdat in ons zorgstelsel de focus vrijwel uitsluitend ligt op behandeling bij ziekte en zorg. Een arts krijgt betaald voor een behandeling en een zorgverzekering dekt de kosten voor zorg en medicatie. Voor MKB-bedrijven en startups is het bijna ondoenlijk om een gezonde rendabele business case voor producten en diensten rond gezondheidspreventie te maken. Dat begint al bij de financiering. Investeerders financieren om uiteindelijk mee te kunnen delen in de winst. Alleen: winst is er meestal niet.

Ronde Tafel Preventie in de Zorg

Wat kunnen we doen om daar verandering in te brengen? Tja, vindt daar maar eens een helder antwoord op. Voor de NOM was dat een voorname aanleiding om eind vorig jaar een Ronde Tafel Preventie in de Zorg te organiseren. Doel was om met professionals uit verschillende disciplines en domeinen van gedachten te wisselen over oplossingen om de noodzakelijke transitie succesvol te kunnen vormgeven.

Voor iedereen was duidelijk: de enige manier om de zorg betaalbaar en bereikbaar te houden is om ervoor te zorgen dat minder mensen een beroep op de zorg moeten doen. Met oplossingen die mensen helpen om gezonder te gaan leven, zodat ze minder gezondheidsproblemen krijgen. Maar dan moeten de (hulp)middelen daarvoor wel beschikbaar zijn. En inderdaad, dat betekent dat we anders moeten denken over verdienmodellen en financiering om de mogelijkheden van medische technologieën écht te benutten. Dus niet alleen kijken naar financiële winsten, maar vooral ook naar maatschappelijke baten.

Ik hoop en verwacht dat er een kentering gaat komen en we een manier vinden om rond preventie een wenselijk verdienmodel te creëren. Hoe en wat? Ik wou dat ik het wist. Wat ik wel weet is dat er een belangrijke rol is weggelegd voor de overheid. Door bijvoorbeeld een gezonde leefstijl te stimuleren en wet- en regelgeving af te stemmen op een nieuw zorgsysteem, met meer aandacht voor het voorkomen van ziektes en gezondheidsproblemen. Tegelijkertijd moeten we in het Noord-Nederland ons eigen ecosysteem blijven doorontwikkelen om partijen richting de transitie optimaal te ondersteunen van idee naar een maatschappelijk impactvolle innovatie.

NOM Preventie Challenge

Hoe urgent ook, de problemen en knelpunten lossen we niet zomaar even op. Maar als NOM willen we met extra aandacht en ondersteuning graag iets in beweging zetten. Vandaar dat we onlangs ideeën en initiatieven hebben uitgedaagd om mee te doen aan de NOM Preventie Challenge. Inmiddels zijn diverse interessante plannen ingediend die door een groep inhoudelijk deskundigen worden beoordeeld.

De winnaar ontvangt een bedrag van 10.000 euro, te besteden aan marketing en begeleiding door de NOM om het plan verder uit te werken. Ook wordt de winnaar in contact gebracht met relevante partijen en kijken we naar mogelijkheden om het idee financierbaar te maken. Hoewel de aanmeldingstermijn termijn voor de Preventie Challenge inmiddels is verstreken, blijven we kansrijke initiatieven steunen. We willen meedenken en verbinden je graag met de juiste partners. Simpelweg omdat de transitie van zorg naar gezondheid, zoals gezegd, keihard nodig is. Bovendien kunnen we in het Noorden voorop gaan lopen. Laten we met elkaar die kansen verzilveren!