Artem Shulga
  • Life Sciences & Health
  • Investeren

Met quantum dots de wereld veroveren

De Groningse deep-tech startup QDI Systems ontving in december ongeveer €5 miljoen om haar baanbrekende quantum dots technologie verder op te schalen voor zowel de medische sector als voor nieuwe markten. Bij de derde investeringsronde haakte ook de NOM aan, naast eerdere investeerders als Carduso Capital, RuG Ventures en het vermaarde Finse durfkapitaalfonds Maki.vc. ‘De NOM heeft een fantastisch regionaal netwerk om talent mee aan te kunnen trekken, dus dit is voor ons een geweldige balans.’

QDI Systems is een spin-off van het Zernike Institute for Advanced Materials van de Rijksuniversiteit Groningen en werd in 2019 opgericht door CEO Artem Shulga. De van oorsprong Oekraïense natuurkundige ontwikkelde samen met zijn team een technologie gebaseerd op ultramodern nanomateriaal: quantum dots. Dit materiaal zet fotonen op een super effectieve manier om in elektronische signalen en wordt sinds een paar jaar veel toegepast in beeld- en sensortechnologie.

Van Oekraïne naar Groningen

Shulga groeide op in Oost Oekraïne, waar ondernemerschap er met de paplepel in werd gegoten. Uit noodzaak, dat wel. ‘Ik was drie jaar oud toen de Sovjet Unie uit elkaar viel’, aldus Shulga. ‘Mijn ouders waren ingenieurs en raakten hun baan kwijt toen de staatsfabriek waar ze werkten gesloten werd. Ze werden noodgedwongen ondernemer, omdat er geen werk was. Ik groeide daardoor dus eigenlijk op met het idee dat als je iets wilt bereiken in het leven, dat je daar zelf verantwoordelijk voor bent. En dat je bijvoorbeeld niet op een overheid kunt vertrouwen voor bestaanszekerheid.’

In 2011 kwam Shulga naar Groningen voor een Master Nanowetenschap en daarna een PhD onderzoek in quantum dots. ‘En tijdens mijn onderzoeksstage aan de Universiteit van Tokyo zag ik dat ze daar een hoop succesvolle spin-offs hadden’, zegt Shulga. ‘Dat wilde ik ook, want ik wist dat er ook veel commerciële toepassingen waren voor quantum dots.' Eenmaal terug in Groningen schreef Shulga zich in voor het VentureLab North incubator programma en richtte in 2019 QDI Systems op.

Het pand van QDI

Fascinatie voor straling

Voor de medische sector ontwikkelde QDI Systems als eerste ter wereld een quantum dots toepassing voor röntgenapparaten. Als quantum dots worden gebruikt voor röntgenonderzoeken, kunnen ze een hogere beeldkwaliteit leveren bij veel lagere stralingsdoses. De technologie kan daarom een enorme impact hebben op procedures zoals mammografie screening en diagnostiek. 

‘Ik was als kind al gefascineerd door straling’, zegt Shulga. ‘Voordat ik naar Groningen kwam, heb ik zelfs een jaar in Tsjernobyl gewerkt bij het Instituut voor Stralingsbescherming. Dus toen ik keek naar commerciële toepassingen voor quantum dots, kwam ik al snel bij röntgenapparatuur uit. Er was ook heel weinig concurrentie, vooral ook omdat het een ontzettend moeilijke markt is. Maar ik was jong en enthousiast, dus dat leek me de perfecte uitdaging’, grapt Shulga.

Maki

En vooral het eerste jaar was het ook echt een uitdaging. ‘Er zijn wel momenten geweest waar ik dacht: dit lukt nooit’, geeft Shulga toe. ‘Maar mijn familie en vrienden hebben me geholpen met een kleine eerste investering en dat heeft me de motivatie gegeven om toch door te gaan. Professionele investeerders kennen de risico’s, maar je vrienden en familie niet. Die wil je niet teleurstellen, dus dat heeft me ervan weerhouden om op te geven en gemotiveerd om nog harder te werken.’

Na een eerste investeringsronde van Carduso Capital en RuG Ventures, kwam het vermaarde Finse investeringsfonds Maki.vc op het pad van QDI Systems. ‘Dat was echt een enorme bevestiging voor ons. In Finland kun je een willekeurige steen omdraaien en er komen twee ingenieurs onder vandaan’, grapt Shulga. ‘Ze hebben daar een enorme kennis op het gebied van deep tech en ze zijn ook heel kritisch. Dus dat Maki aan wilde haken bij de vorige investeringsronde en ook de nieuwe, dat betekent echt heel veel.’

QDI010

Visionair

Bij de derde investeringsronde haalde QDI Systems bijna €5 miljoen op. Van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) ontving de startup een innovatiekrediet van €1,97 miljoen. Dit is een speciaal krediet bedoeld voor de ontwikkeling van innovatieve projecten met flinke technische risico's en een uitstekend marktperspectief en er zijn maar weinig startups die hiervoor in aanmerking komen. De overige €3 miljoen kwam van Carduso Capital, RuG Ventures, Maki.vc, de NOM, Golden Egg Check Capital en relevante angel investors. 

‘QDI Systems is een startup met een geweldig team en enorme potentie’, aldus Ytsen van der Meer, investeringsmanager van de NOM. ‘Artem Shulga is echt een visionair in zijn gebied en weet als geen ander hoe technische uitdagingen opgelost kunnen worden. En met de komst van Juul Gielens als Chief Business Officer dit jaar heeft het bedrijf nu ook een schat aan ervaring en expertise op het gebied van business development en sales. Dat zorgt voor een perfecte balans tussen technisch en commercieel.’

En volgens Shulga heeft QDI Systems met de komst van de NOM nu ook een perfecte balans in investeringspartners: ‘Maki is een groot en gespecialiseerd internationaal fonds. En dat geeft ons toegang tot een groot internationaal netwerk van bedrijven waar we mee samen kunnen werken. Maar daar hebben we natuurlijk ook mensen voor nodig. De NOM heeft een fantastisch regionaal netwerk om talent mee aan te kunnen trekken, dus dit is voor ons een geweldige balans.’

Nieuw lab en opschaling

Sinds juli dit jaar heeft QDI Systems ook een nieuw lab. ‘Daarmee zijn we helemaal future proof en kunnen we commercieel gaan opschalen, want dankzij dit nieuwe lab met cleanroom faciliteit kunnen we tot 50 keer meer produceren’, aldus Gielens. ‘Daarnaast willen we met de investering de komende jaren ons team verdubbelen, op het commerciële- en productievlak, maar ook aan de R&D kant. We kijken er enorm naar uit om wereldwijd aan de slag te gaan met bestaande en nieuwe toepassingen van onze quantum dots technologie.’

Shortwave infrarood is een van die nieuwe toepassingen waar QDI System al druk mee aan de slag is. ‘Daarbij kun je denken aan industriële toepassingen voor bijvoorbeeld beeldsensoren voor sorteerprocessen’, vervolgt Gielens. ‘Maar ook aan toepassingen voor de consumentenmarkt, zoals gezichtsherkenning voor mobiele telefoons. En het fijne is dat we nu als startup ook op een punt zijn dat bedrijven ons weten te vinden voor samenwerkingen. Eerder moesten we daar echt veel harder aan trekken en ons heel hard bewijzen. Dus dat betekent ook dat er bij die bedrijven veel vertrouwen is in ons en onze technologie.’

Juul Gielens, QDI
Juul Gielens, QDI

De puntjes op de i

De komende twee jaar wil QDI Systems de eerste producten lanceren en de eerste grote commerciële contracten binnenhalen. ‘We zitten nu op zo’n 90%’, zegt Shulga. ‘Maar er is nog meer dan genoeg werk aan de winkel, want de laatste 10% is natuurlijk het zwaarst. Dan moeten de puntjes echt op de i. Onlangs presenteerden we onze technologie op een specialistisch congres in Vancouver voor röntgen en geavanceerde nieuwe materialen, waar we enorm mooie feedback kregen. Niemand was nog zo ver als waar wij nu zijn, dus dat is heel mooi om te horen.’

“Daarnaast ben ik ook echt blij met de NOM als regionale partner en ik hoop dat wij als bedrijf ook waarde aan de regio kunnen toevoegen’, vervolgt Shulga. ‘Ik heb namelijk ontzettend veel aan Groningen te danken. Ik kwam uit Oekraïne en had geen geld. Ik kreeg een beurs om hier te kunnen studeren en kon hier mijn PhD doen. En ik kreeg gewoon veel hulp vanuit het ecosysteem, dus daar ben ik echt heel dankbaar voor.’