Vroegefasefinanciering voor innovatie: wat zijn de mogelijkheden?

De vroege fase in het innovatieproces

Innoveren begint vaak met het signaleren van een bepaald probleem waarvoor je een oplossing wilt ontwikkelen. Vervolgens doorloop je verschillende stappen om dit – vaak nog vage – idee op de markt te brengen. Een groot deel van dit innovatieproces zul je besteden aan het doen van onderzoek en het realiseren van een proof-of-concept en prototypes. En juist deze vroege fase van innovatie kost veel tijd en geld, zonder garantie op succes. Dus hoe ga je dat financieren?

Wat maakt vroegefasefinanciering zo lastig?

Het vinden van vroegefasefinanciering is niet eenvoudig. Wanneer je als ondernemer geld nodig hebt voor een nieuw idee, stap je misschien als eerste naar de bank. Maar dan zul je merken dat het moeilijk is om een zakelijke lening te krijgen voor een innovatie. Reden is dat de financiële risico’s bij een innovatie veel groter zijn dan bij een bewezen businessmodel. Bovendien is het heel lastig om de risico’s in te schatten.

Bij innovatie gaat het echt om een nieuwe, nog niet bewezen oplossing. Niet om een verbetering of doorontwikkeling van een bestaand model. Financiering van innovaties brengt daarom veel meer onzekerheid met zich mee. Het is immers nog niet bewezen dat het idee levensvatbaar en rendabel is. Ook duurt het vaak nog een tijd voordat er omzet is. Niet voor niets sneuvelen de meeste innovaties in de beruchte ‘valley of death’. Jammer genoeg is slechts een klein percentage van alle innovaties succesvol.

Vroegefasefinanciering van innovaties

Traditionele financiers als banken zijn dus terughoudend om in de vroege innovatiefase te investeren, maar maakt dat het vinden van vroegefasefinanciering voor innovatie onmogelijk? Gelukkig niet! Er zijn verschillende financieringsmogelijkheden die in de ontwikkelingsfase interessant zijn. Denk dan met name aan overheidsregelingen als de vroegefasefinanciering (VFF) en aan risicokapitaal.

Financiering innovaties met risicokapitaal

Als je financiering nodig hebt voor het ontwikkelen van een innovatie, dan kom je al snel terecht bij risicokapitaal. De naam geeft al aan dat deze investeringen gepaard gaan met een hoger risico. Vaak is niet zeker of de investering zich terugbetaalt. Maar als een innovatie slaagt, dan kan dat tot een bloeiend bedrijf leiden. De rendementen zijn dan vaak hoger dan gemiddeld. En dat kan juist aantrekkelijk zijn voor investeerders die wel een risico kunnen en willen nemen. Verstrekkers van risicokapitaal zijn bijvoorbeeld informal investors (ook wel business angels genoemd), seedfondsen, ontwikkelingsmaatschappijen en specifieke innovatiefondsen. Maar ook crowdfunding kun je hieronder scharen.

In het geval van risicokapitaal kopen investeerders doorgaans aandelen in je bedrijf, waardoor ze mede-eigenaar worden. Een andere vorm van risicokapitaal is de achtergestelde (converteerbare) lening. De Rabobank heeft bijvoorbeeld een Achtergestelde Innovatie Lening voor innovaties in de idee-, plan- of startfase.

Overheidsregelingen en subsidies

Voor vroegefasefinanciering van je innovatie kun je daarnaast terecht bij subsidies of fondsen van de overheid. De Rijksoverheid heeft allerlei kredieten en andere financiële regelingen voor startups, scale-ups en innovatieve mkb’ers. Enkele mogelijkheden zijn:

• De vroegefasefinanciering (VFF) is een lening voor starters en mkb’ers die willen onderzoeken of hun innovatieve idee kans van slagen heeft (proof-of-concept).
• De WBSO is een fiscale innovatieregeling om de financiële lasten van research en development te verlagen.
• Het innovatiekrediet is bestemd voor de ontwikkeling van nieuwe producten op technisch of klinisch gebied.
• Met de Seed Capital regeling ondersteunt de overheid innovatieve ondernemingen op technologisch en creatief gebied bij het verkrijgen van risicokapitaal.

Deze en andere regelingen zijn te vinden op de website van de Rijksoverheid voor Ondernemend Nederland (RVO). Op www.123subsidie.nl van het SNN vind je allerlei subsidies voor ondernemers in Noord-Nederland.

De juiste financieringsmix

Vanwege het hogere risico bij innovaties, is het vaak nodig om meerdere financiers aan te trekken. Het spreiden van de risico’s door middel van stapelfinanciering maakt het aantrekkelijker om te investeren. Als je al een of meer investeerders achter je hebt staan, dan zal het ook gemakkelijker worden om ter aanvulling een zakelijke lening te krijgen van een bank. Ook risicokapitaal is vaak onderdeel van een financieringsmix.

Verdiep je goed in de mogelijkheden

Een ander aspect dat het lastig maakt om innovaties te financieren, is de versnippering van het financieringsaanbod. Er is bijvoorbeeld geen overzicht van informal investors of andere vormen van risicokapitaal. Informal investors opereren vaak onder de radar en dan moet je het van je netwerk hebben. Het in kaart brengen van de verschillende mogelijkheden is dus een tijdrovende klus.

Bovendien heeft iedere financieringsvorm voor- en nadelen. Verdiep je echter wel goed in de voorwaarden en of de investeerder bij jouw onderneming en de fase van innovatie past, ook qua kennis en visie. Risicokapitaal is vaak kostbaar. Ga dus niet over één nacht ijs en trek voldoende tijd uit. En accepteer niet alle voorwaarden omdat je nu eenmaal geld nodig hebt. Blijf kritisch!

Als het zo lastig is, moet ik dan wel innoveren?

Het antwoord daarop is volmondig ja! Innoveren biedt weliswaar risico’s, maar ook veel kansen. Sterker nog, de meeste bedrijven hebben innovaties nodig om op de lange termijn te kunnen overleven. Innoveren is noodzakelijk voor een bloeiend bedrijfsleven en een sterke economie. Het is dus zeker de moeite waard om de financieringsmogelijkheden te onderzoeken.

Wil je gewoon eens sparren over de mogelijkheden? Neem dan gerust contact met ons op. En download ons whitepaper voor meer informatie over het innovatieproces en de vroegefasefinanciering van de NOM.