Innoveren met je bedrijf: kansen en risico’s

Innoveren: de risico’s en valkuilen

Maar hoe pak je dit nu aan? Effectief innoveren met je bedrijf is namelijk zeker niet eenvoudig. Het kost tijd en geld, zonder garantie op succes. En daarin ligt ook het risico. Er zijn allerlei valkuilen, waardoor mislukking op de loer ligt. In deze blog heb ik vanuit mijn ervaring een lijst gemaakt van veelgemaakte fouten en mislukkingen. Als je deze weet te vermijden, dan ben je een heel eind op de goede weg naar succesvol innoveren met je onderneming.

1. Geen duidelijke ambities, visie of strategie

In mijn werk ontmoet ik veel ondernemers die bezig zijn met innovatie, al dan niet goed voorbereid. Maar als ik vraag wat hun doel is en wanneer de innovatie succesvol is, dan krijg ik meestal geen of een vaag antwoord. Het is heel belangrijk om te weten wat je wilt bereiken. Wat is de toekomst van jouw bedrijf en de stip op jouw horizon? Focus niet alleen op korte-termijn-resultaat, maar zet een koers uit voor de lange termijn.

2. Te weinig actie en daadkracht

Te weinig actie en daadkracht is iets wat heel veel voorkomt. Ondernemers zijn zich bijvoorbeeld wel bewust van een bepaalde bedreiging maar anticiperen daar niet op. Of er wordt veel en lang gepraat over innovatie, maar de stap om aan de slag te gaan wordt niet gezet. Een andere veel voorkomende valkuil is om te blijven hangen in de waan van de dag of je laten afleiden door andere ‘urgente’ ontwikkelingen. Met als gevolg dat je geen tijd en ruimte maakt om te innoveren met je bedrijf. En dan is er altijd wel een reden om dagelijkse bezigheden en operationele zaken voorrang te geven boven innoveren. Beter is om gewoon te beginnen en dingen te doen. Met andere woorden, ‘Get Things Done’!

3. Gebrek aan innovatiecultuur

Het vermogen om te innoveren met je onderneming is sterk afhankelijk van de bedrijfscultuur. Vaak ontbreekt de juiste mindset en energie. Er is niet alleen visie, maar ook durf, ondernemerschap en creativiteit voor nodig. In het team heb je mensen nodig met lef. Mensen die niet bang zijn om te veranderen, te experimenteren, fouten te maken en persoonlijk initiatief te tonen. Innoveren past niet bij angst om te falen, doemdenken en risico’s mijden. De hele organisatie moet achter de visie, strategie en nieuwe koers staan en de status quo durven loslaten. Ben jij iemand die vernieuwt of juist vasthoudt aan de status quo? Kijk hoe je jouw innoverend vermogen en innovatiekracht kunt vergroten.

4. Een ontoereikend team

Een veelvoorkomende valkuil is de samenstelling van het team. Innoveren kun je namelijk niet alleen! Zorg er voor dat alle benodigde expertise in je team aanwezig is. Betrek naast interne medewerkers ook externe partijen zoals klanten, stakeholders of rolemodels. Juist een mix van kennis en competenties werkt het beste. Je hebt creativiteit, kritische ogen en lef nodig. Een team dat anders durft te denken. Zorg er daarnaast voor dat de verwachtingen helder zijn, zowel binnen het team als in de organisatie! Daarmee voorkom je dat alleen een klein clubje bezig is met innovatie en dat er teleurstellingen ontstaan. Laat de organisatie met nieuwe ideeën komen, en geef mensen hiervoor de ruimte en vooral ook de verantwoordelijkheid. Dit leidt vaak tot verrassende perspectieven en inzichten.

5. Onvoldoende creativiteit

Creativiteit is ontzettend belangrijk als je echt innovatief wilt zijn. Dit kan heel lastig zijn. Wat ik vaak zie gebeuren, is dat mensen bij hun eigen belevingswereld en vaste patronen blijven. Ook een te strakke sturing van het creatieve proces kan belemmerend werken. Probeer je eigen kaders los te laten en buiten de gebaande paden te treden. En verwacht het onverwachte! Aan de andere kant zie ik ook vaak onrealistische innovaties, probeer wel bij de werkelijkheid te blijven. En durf keuzes te maken uit al die ideeën. Bedenk eens wanneer jij voor het laatst uit je comfortzone bent gegaan.

6. Verkeerde aannames en inschattingen

Een groot risico is dat je innoveert vanuit verkeerde aannames. Dit is misschien wel de meest voorkomende valkuil. Je maakt een verkeerde inschatting van concurrenten, trends, ontwikkelingen of bedreigingen. Of je baseert je op jouw eigen beleving van wat de klant belangrijk vindt of als belemmering ervaart. Je gaat dan af op aannames en meningen en niet op observaties en feiten. Onderzoeken, experimenteren, testen en valideren is daarom essentieel. Geen goede marktvalidatie of product-market-fit is een van de meest voorkomende valkuilen als het gaat om innoveren. Voorkom dat je een product of oplossing naar de markt brengt waar niemand op zit te wachten of voor wil betalen. En blijf niet vasthouden aan je oorspronkelijke idee als dat niet blijkt te werken, maar durf je koers te verleggen.

7. Geen goede timing

Door goed klantonderzoek te doen en aandacht te besteden aan je marktvalidatie, voorkom je ook dat je een oplossing ontwikkelt waar de markt niet klaar voor is. Verkeerde timing komt regelmatig voor en is misschien wel het lastigst om goed in te schatten. Bedrijven brengen een prachtige technologie of innovatief product op de markt, maar enkele jaren te vroeg. Zo was YouTube zeker niet het eerste online videokanaal en Facebook niet het eerste social media platform. Timing is cruciaal. Andersom kan het gebeuren dat een concurrent een innovatie introduceert waar jij er al een tijd mee bezig was. Timing is lastig, maar in ieder geval iets om rekening mee te houden.

8. Niet de juiste middelen of resources

Innoveren met je bedrijf kost tijd en geld. Ook heb je de juiste middelen nodig om je innovatie te ontwikkelen. Lang niet alle ondernemers beschikken over voldoende capaciteit, middelen en tijd om echt te vernieuwen. Veel mkb-bedrijven zien wel de noodzaak om te innoveren, maar missen de financiële slagkracht, middelen of personeel. En ze weten de weg naar financiële middelen moeilijk te vinden. Het is belangrijk om tijdig na te denken over wat je nodig hebt en welke mogelijkheden er zijn. Denk daarbij niet alleen aan financiering, maar ook aan kennis, partners, technologie of test- en productiemiddelen. En houd ook rekening met mogelijke tegenvallers en vertragingen; ik zie regelmatig dat bedrijven halverwege geen financiële middelen meer hebben en daardoor zelfs failliet gaan. Dus heb jij een goed plan van aanpak voor je innovatie en hoe je dit gaat financieren?

9. Teveel in een keer willen doen of te snel gaan

Het kan verleidelijk zijn om alles in een keer te willen doen. Of je voelt de noodzaak om de lat heel hoog te leggen. Het risico hiervan kan zijn dat je blijft hangen bij de tekentafel, of te lang blijft experimenteren en prototypen. Aan de andere kant moet je ook niet te snel willen, waardoor je belangrijke stappen overslaat. Ik kom creatieve sessies tegen om in twee uur een nieuwe innovatie te bedenken. Het is echter niet verstandig om gelijk met een oplossing te willen komen. Geef innovaties de tijd om zich te ontwikkelen en doe goed onderzoek. Probeer een innovatieproces gedegen op te zetten, met een passend tijdpad. Realiseer je daarbij dat het beter is om kleine stappen te zetten die overzichtelijk en financierbaar zijn. Een goede methode is bijvoorbeeld Design Thinking of de Lean Startup.