Van lucht naar drinkwater

Volgens de WHO (World Health Organization) heeft ruim een derde van de wereldbevolking geen toegang tot veilig drinkwater. En door klimaatverandering neemt de waterschaarste wereldwijd alleen maar toe. Om dit steeds groter wordende probleem tegen te gaan, bedacht het Groningse bedrijf Solaq een ingenieuze oplossing, waarmee waterdamp uit de lucht op een duurzame manier omgezet kan worden naar drinkwater. Het systeem kan vrijwel overal ter wereld ingezet worden en werkt zelfs in woestijngebieden.

Het Air-to-Water systeem van Solaq kan praktisch overal ter wereld worden toegepast, zonder afvalproducten. Het systeem vergt weinig onderhoud en er is geen enkele bestaande infrastructuur nodig, want het is gekoppeld aan thermische zonnecollectoren. ‘Het systeem bestaat uit twee opeengestapelde zeecontainers en het combineert simpel gezegd twee processen’, legt Moore uit. ‘Er wordt veel lucht in de container gezogen en dat komt terecht in de absorber, waar het water uit de lucht wordt gehaald. Dat water komt terecht in een hygroscopische (water absorberende) vloeistof.’

Solaq begon eerst met het testen van de afzonderlijke componenten. Eén van die componenten werd getest bij NHL Stenden in Leeuwarden, waar de Braziliaanse professor Luewton Agostinho zich ook bezighoudt met watertechnologie. ‘Hij was daarnaast ook voor de Braziliaanse overheid aan het kijken of er in Europa of Nederland ook interessante watertechnologieën ontwikkeld werden. En waar wij mee bezig waren, sloot toevallig perfect aan.’

‘Agostinho komt zelf namelijk uit het noordoosten van Brazilië’, vervolgt Moore. ‘Dat is één van de armste en meest afgelegen delen van het land. Het regent daar de helft van het jaar en de andere helft kampt de bevolking met droogte. Daarnaast is er ook nauwelijks grondwater beschikbaar. En ze hebben ook niet de infrastructuur om drinkwater goed op te slaan, dus de lokale bevolking is het hele jaar volledig afhankelijk van vrachtwagens voor de aanvoer van water. En daar kleven natuurlijk ook logistieke risico’s aan, maar ook gezondheidsrisico’s.’

Het eerste prototype werd in de zomer van 2022 verscheept naar Brazilië voor de pilot. Hoe het ging? ‘Alles ging eigenlijk precies zoals we voorspeld hadden. Dat is geweldig, maar het geeft je ook het gevoel van: we hadden net zo goed in Nederland kunnen blijven’, grapt Moore.

‘Maar los van dat alles gewoon goed werkte, hebben we wel hele belangrijke dingen geleerd’, vervolgt Moore. ‘Bijvoorbeeld wat er allemaal mis kan gaan tijdens het transport. En of er lokaal wel reserveonderdelen beschikbaar zijn of dat er genoeg technische kennis aanwezig is. Je zit namelijk in een afgelegen en onderontwikkeld gebied.

Solaq ontving onlangs financiering vanuit Netherlands Enabling Watertechnologie (NEW), een landelijk en sectorspecifiek ttt (thematische technology transfer) fonds dat door de NOM wordt beheerd en uitgevoerd. Investment manager Allard van der Horst was betrokken bij de financieringsaanvraag voor Solaq: ‘Bij het eerste gesprek had ik al gelijk een goed gevoel. Reuben loopt al een tijd mee en heeft zowel op technisch als commercieel gebied goede kennis van zaken. Je ziet vaak dat bij dit type tech startups het commerciële aspect wat meer onderbelicht is. Maar bij Solaq is dat in ieder geval goed vertegenwoordigd.’

Met de financiering wil Solaq in het komende jaar een pilotversie van een standaard unit gaan bouwen en testen in Nederland. ‘We hebben met de pilot in Brazilië bewezen dat de technologie werkt, dus nu is het zaak om te proefdraaien met wat uiteindelijk het commerciële systeem gaat worden. Deze moet dan op een duurzame manier tot wel 6.000 liter water per dag kunnen produceren, afhankelijk van de lokale weersomstandigheden. En als dat het komende jaar allemaal volgens plan verloopt, kunnen we in 2025 de eerste systemen in Brazilië gaan verkopen. Deze financiering brengt ons bijna tot waar we willen gaan, maar we willen waarschijnlijk over een jaar weer kijken naar mogelijkheden voor nieuwe investeringen.’

Solaq zal zich in eerste instantie vooral op de Braziliaanse markt focussen. ‘Maar we zijn ons ook al aan het oriënteren op andere mogelijkheden en toepassingen’, zegt Moore. ‘Denk bijvoorbeeld aan andere door droogte getroffen gebieden en noodhulp bieden bij grote rampen. En aan het mogelijk maken van het verbouwen van voedsel onder geconditioneerde omstandigheden, zoals vertical farming. Of levering van water aan zon-aangedreven groene waterstoffabrieken in de woestijn. Daarvoor is namelijk zo puur mogelijk water nodig. We staan open voor nieuwe ideeën en toepassingen, dus je kunt altijd contact met ons opnemen.’

‘En wat ik zelf echt heel tof vind, is hoe we ons systeem in de toekomst op een compleet andere manier zouden kunnen toepassen’, vervolgt Moore. ‘We zijn bezig met het patenteren van onze absorber. Deze zou op termijn zo aangepast kunnen worden dat het ook andere minderheidsgassen uit de lucht kan halen. Water is een minderheidsgas, maar CO2 en ammoniak zijn dat ook. Dus we zouden het in de toekomst ook kunnen gebruiken om deze gassen uit de lucht te halen.’