Industrieen AI: Noord-Nederland laat zien wat er kan

Kunstmatige intelligentie kan aan de industriesector heel veel toevoegen. Predictive maintenance, slim voorraadbeheer, razendsnel ontdekken van productiefouten. Het zijn maar een paar voorbeelden. Noord-Nederland is hard op weg voorop te lopen in ontwikkelingen op dit gebied.

Ze zijn bedoeld om de kennis over Artificial Intelligence (AI) in ons land op een hoger plan te brengen, om pilots te doen, het werkveld te betrekken en ervaringen te delen. Ze zijn bedoeld om de kennis over Artificial Intelligence (AI) in ons land op een hoger plan te brengen, om pilots te doen, het werkveld te betrekken en ervaringen te delen. De nationale AI-coalitie die om deze reden in het leven werd geroepen, heeft een sterke Noordelijke component. Eén van de hubs is hier ondergebracht.

De RuG-hoogleraar Digital Fabrication is aangesteld als kwartiermaker van de AI-hub Noord-Nederland. ,,De handschoen is vooral vanuit de universiteit en Philips opgepakt. Maar intussen hebben we al meer dan 300 partijen aangesloten vanuit overheid, onderwijs en bedrijfsleven. Iedereen profiteert van de kennis die wordt opgebouwd.’’

Zo’n hub is geen fysieke plek. Het is een ecosysteem in de vorm van een coalitie waarin netwerken, coöperatie en ‘learning by doing’ kernbegrippen zijn. ,,We zetten samenwerkingen op tussen bedrijven onderling, tussen bedrijven en onderwijs en onderzoek. Dat doen we regionaal, nationaal en internationaal.

En dat is precies wat de AI-hub in Noord-Nederland doet en wat de nationale AI-coalitie voor ogen heeft. Technologische initiatieven moeten er ontstaan, het onderwijsaanbod moet inhoud krijgen, gezamenlijke oplossingen moeten bedacht. ,,We krijgen er allemaal steeds meer mee te maken, AI groeit aan belang in de hele maatschappij, en zeker ook in het bedrijfsleven. Dit is dus geen deelterrein dat alleen IT-bedrijven gaat bezighouden, dat gaat ons allemaal aan.’’

De hub in ons landsdeel heeft verschillende thema’s toebedeeld gekregen, thema’s die goed bij het Noorden passen. Gezondheid bijvoorbeeld, energie, landbouw, defensie, maritiem en ook industrie, we werken daarin natuurlijk samen met andere regio’s. Industrie ligt misschien, in eerste instantie, iets minder voor de hand. Toch past het prima. Noord-Nederland is in een aantal opzichten namelijk al een eind op weg met de ontwikkeling van slim produceren. Post: ,,Het innovatiecluster Drachten, het 5G fieldlab Groningen is daar al goed mee bezig, Technologies Added in Emmen is ook bekend. Dat soort voorbeelden helpt natuurlijk mee om de hub hier te krijgen. Het gaat juist om die goede praktijk. Dat is waar we meer van moeten hebben. We willen op allerlei plekken demonstreren wat we hebben, maar zeker ook wat we nog meer in ons mars hebben. Het is in de etalage zetten wat we al hebben, waar we goed in zijn en in proeftuinen uitvinden wat er in de toekomst kan.’’

Om dat te kunnen, is het zaak dat zo veel mogelijk ondernemingen zich aansluiten. In Noord-Nederland gaat dat voornamelijk over het MKB, de grootste sector. Steeds meer van die bedrijven weten de AI-hub te vinden. ,,Dat is logisch. We gaan bezig met het delen van data en kennis. Bijvoorbeeld over de beveiliging van gegevens, iets dat iedereen aan gaat. Veel van de netwerken in het ecosysteem liggen er al. Wij gaan die versterken en verder uitbouwen.’’

,,We zoeken ook actief naar ideeën die onder ondernemers leven. Die halen we op, categoriseren we en dan is het een kwestie van de juiste partners bij elkaar zetten. Dat kunnen Noordelijke bedrijven zijn, maar net zo goed combinaties met landelijke of internationale ondernemingen en onderzoeksinstellingen.’’

Jan Post heeft een speciale band met het thema industrie binnen de AI-coalitie. Hij is de trekker van de werkgroep op nationaal niveau, samen met ondernemersvereniging voor de technologische industrie FME. ,,Dat is goed, om dicht bij het vuur te zitten. Zo heeft het Noorden zelf invloed op de onderwerpen die belangrijk worden gemaakt en kunnen we ons leiderschap tonen.’’

Maar hoe gaat het dan werken? Post gebruikt een voorbeeld uit de maritieme sector. ,,We weten dat binnenvaartschepen energie-efficiënter varen in dieper water. De schepen die nu bijvoorbeeld over de IJssel varen, meten continu de diepte. Dus is het een goed idee om al die meetgegevens te verzamelen en te delen om er een diepteprofiel van te maken zodat elke schipper die kan gebruiken. Door middel van AI kun je een schip uiteindelijk de ideale route laten varen. Goed voor het verminderen van de CO2 uitstoot, goed voor de portemonnee van de schipper. Bij de Maritieme Academy in Harlingen zouden leerlingen er in een simulator al mee kunnen oefenen. Zo verbind je kennis, praktijk en het onderwijs in het belang van iedereen.’’

In de industriële sector kun je soortgelijke voordelen halen. ,,Iedereen wil beter kunnen voorspellen wanneer onderhoud nodig is, bijvoorbeeld aan windmolens op zee. Dat kan met AI, maar dan moeten we er wel meer ervaring mee gaan opdoen. Ik zie een demonstratieplek voor me, in de Eemshaven bijvoorbeeld. Daarmee overtuig je veel meer ondernemers en bestuurders van het belang. Het is ook de start van nieuwe opleidingen in die specifieke richting en dat levert uiteindelijk weer meer bedrijvigheid op. Zo moet het werken de komende periode. En dit onderwerp is ook interessant voor bijvoorbeeld defensie, industrie en maritiem zodat we elkaar in de breedte kunnen helpen’’.