Warmtepomp Qeess belangrijk onderdeel energietransitie

Kool is het prototype van de techneut die geen commerciële vaardigheid nodig heeft: je kunt hem op zijn blauwe ogen geloven. Hij slaat zich niet op de borst, want als we denken dat hij wat bijzonders doet door een minder milieubelastend gas (isobutaan of propaan) als koudemiddel in te zetten, klinkt het al snel: ‘Daar ben ik niet uniek in, hoor, maar ik ben wel de eerste fabrikant in Noord-Nederland.’

Weggegooide warmte nuttig inzetten

Qeess is specialist op het gebied van warmte-terugwinning, ofwel warmte-opwekking. De warmtepompen van Qeess halen de warmte uit zowel industriële processen als utiliteitsgebouwen (scholen, kantoren) uit bijvoorbeeld afvalwaterstromen, ventilatielucht of schoorsteendampen. Die warmte zetten ze daarna nuttig in voor bijvoorbeeld verwarming maar ook als energie bij productie. Qeess trekt als het ware 10 graden warmte uit rioolwater (dat dan afkoelt van zeg maar 16 naar 6 graden) en gebruikt die energie om tapwater van 10 naar 60 graden te brengen.

Dat werk doet Jeroen Kool sinds enige maanden, vanuit Groningen. Zijn warmtepompen zijn geen standaardapparaten, ze worden specifiek op de situatie gebouwd. Kool: ‘We praten hier over wat je laagwaardige energie noemt. Met de energie van die 10 graden kun je normaal niks, dus gooi je het weg. Dankzij een warmtepomp kun je er wel iets mee. De energietransitie is heel breed en dit is een klein maar wel heel belangrijk onderdeel.’

Periode met Flinc leerzaam

Op zoek naar financiers en subsidie kwam hij bij Flinc terecht. ‘Dat was een stevige periode, maar ook heel leerzaam’, zegt hij achteraf. Kool kreeg via SNN een subsidie als bijdrage in de ontwikkeling van een warmtepomp. En er werd een investeerder aangetrokken die naast kapitaal ook toegevoegde waarde biedt. Kool: ‘Het werd een vaardigheid om warmtepompen te configureren, te berekenen en eventueel te bouwen.’

Dat productieproces van warmtepompen is Kool momenteel aan het uitbouwen. Maar daarbij kijkt hij scherp naar duurzaamheid, zowel in technologie als in koudemiddelen (het gas dat de temperatuur via een warmtewisselaar onttrekt aan rioolwater of ventilatielucht). ‘Er zijn synthetische koudemiddelen, die goed voor de warmtepomp zijn maar slecht voor het milieu als ze onverhoopt de lucht invliegen.’ Kool gebruikt daarom bij voorkeur de koolwaterstoffen (propaan, isobutaan).

Markt ligt braak en is groot

Jeroen Kool was een mooi eind op weg met Qeess en toen kwam ‘corona’. ‘Er was financiële dekking, maar het plan klopte ineens niet meer’, vertelt Kool. ‘Om de financiële pijn te verzachten ben ik toen les gaan geven. Maar ik heb die tijd wel gebruikt om een prototype te bouwen en te testen.’

De markt ligt nog braak en de markt is groot. ‘Ik ben nu nog klein’, constateert Jeroen Kool, ‘maar ik wil wel groeien. Tegelijk moeten ik zorgen dat ik me niet over-eet. Ik heb nu ook al aanvragen waarop ik nog niet heb kunnen reageren. Dat vind ik heel vervelend en dus werk ik ’s weekends door.’

Bjorn Redmeijer, projectmanager Flinc: De eerste aanvragen komen inmiddels binnen

‘Mondiaal staan we voor de enorme opgave om van fossiele brandstoffen over te stappen naar volledig duurzame bronnen. De energietransitie bestaat uit vele facetten en het op maat aanbieden van innovatieve warmtepompen is daar één van. Jeroen Kool is een technicus met een achtergrond in de energiesector en een netwerk. Vanuit Flinc hebben we Jeroen intensief ondersteund bij het opstellen van het businessplan. Vervolgens is een investeerder gevonden. Met behulp van deze investering is Jeroen erin geslaagd om een werkend prototype te realiseren. Nu is het zaak om het product te demonstreren aan potentiële klanten, daadwerkelijk te verkopen en organisatorisch op te schalen. De eerste aanvragen komen inmiddels binnen, dat is hoopgevend. Hopelijk kan QEESS op de langere termijn een significante bijdrage leveren aan de energietransitie vanuit Groningen; dé energieprovincie.’