Jeroen van Onna: Focus is de norm en wendt als het nodig is

Het NOM-webinar van Jeroen van Onna heeft focus en wendbaarheid als centraal thema. Zijn verhaal is gelardeerd met anekdotische belevenissen uit het leven van een investeerder. Want de voorbeelden over doelgerichtheid en flexibiliteit put hij moeiteloos uit zijn ervaringen bij de NOM, waardoor het een onderhoudend halfuurtje is. Grote namen als Catawiki en Web-IQ en hun zoektocht naar de juiste identiteit komen voorbij.

Hoe onvoorspelbaar alles is bewijst Kalooga

Het verhaal over Web-IQ is heel typerend voor hoe onvoorspelbaar het leven van een bedrijf kan lopen, want dat begint ongeveer vijftien jaar geleden met Kalooga, een zoekmachine voor afbeeldingen. Vooral voor media. Die zoekmachine werkt adequaat en stuit daarbij op grote hoeveelheden porno en kinderporno. Dat wordt gemeld bij de politie, maar die blijkt in die tijd niet toegerust om hier serieus werk van te maken.

Jeroen van Onna: ,,Er zat ook wat spanning op de relatie, want de politie wilde eigenlijk niet samenwerken met een partij die ook voor media werkt. Dat lag gevoelig. Uiteindelijk besluit Kalooga te beginnen met Web-IQ.’’ Dit Gronings bedrijf heeft zich toegelegd op de best mogelijke technologieën om internationaal kindermisbruik te bestrijden. En Kalooga bestaat niet meer. Het is een staaltje van optimale wendbaarheid.

Bij mislukking is focus hetzelfde als koppig

Even eerder heeft Van Onna een serie voorbeelden van doorgeslagen wendbaarheid en focus opgesomd. ,,Een ondernemer zei laatst zo mooi: als je succes hebt met je focus dan wordt je vasthoudend genoemd en als de missie mislukt dan ben je koppig geweest.” Het ligt allemaal heel genuanceerd, wil hij maar zeggen. ,,Dat je als ondernemer wendbaar bent, prima, maar maak je klanten en je medewerkers niet gek. Zorg dat ze je blijven begrijpen.’’

En hij toont de site van Vakantieveilingen. Daar worden geen vakanties meer getoond sinds corona zijn intrede deed. Er worden nu frituurpannen verkocht. Van Onna: ,,In dit voorbeeld zie je wel wat spanning tussen focus en wendbaarheid, maar ja, dat kun je al niet meer zeggen over het failliete D-Reizen…’’

Voor medewerkers is focus goed

Van Onna heeft de afgelopen 25 jaar met circa 150 ondernemers gewerkt. En veel gelezen en geleerd. Hij noemt bedrijven die van alles doen en op het eerste oog elke focus missen (GE, VDL), maar ook bedrijven die te veel gefocust waren. ,,Voor de medewerkers is focus vaak goed, ze weten dan precies wat van hen verwacht wordt’’, vertelt hij.
Maar er zitten grenzen aan focus. Van Onna noem het voorbeeld van Porsche dat tot begin jaren ’90 van de vorige eeuw alleen sportwagens maakt. ,,Met de focus werd geen geld meer verdiend, want op een gegeven ogenblik werden nog maar 14.000 auto’s verkocht’, weet hij. Er worden tegenwoordig weer bijna 150.000 Porsches per jaar verkocht, waarvan driekwart géén sportwagen is.

Meest gefocuste ondernemers bij Catawiki

De omslag bij Porsche kwam door een nieuwe focus. Van Onna: ,,De focus werd verlegd van mannen die een sportwagen rijden naar mannen die in een sportauto zouden willen rijden. Met de grotere auto’s worden nu boodschappen gedaan en wordt de familie vervoerd. Porsche verleent zijn doelgroep auto’s die passen bij hun identiteit en Porsche is inmiddels de best verdienende tak binnen het Volkswagen-concern.’’

Er passeren talloze voorbeelden in het halfuurtje webinar. Maar we pakken het aansprekende Catawiki er even uit. Terugblikkend noemt Van Onna dit: ,,Een groot avontuur met de best gefocuste ondernemers – Rene Schoenmakers en Marco Jansen – die ik ooit heb meegemaakt.’’

Als boksen: focus en wendbaar

Catawiki begint als een breed platform voor verzamelaars. Een plek waar de verzamelaar serieus wordt genomen, aldus Van Onna, een community waarmee de verzamelaar zich kan identificeren. ,,Het startpunt was de verzamelaar en ze zouden wel kijken wat wel en niet werkte’’, blikt Van Onna terug. ,,Het was net als boksen in de ring: zowel focus als wendbaarheid.’’

De eerste veiling in 2011 is een onmetelijk succes. Dat wordt de succesfactor. Catawiki groeit in een paar jaar meer dan 45.000 procent. Een onovertroffen succes. Van Onna: ,,Alles werd gericht op het biedingsspel, het winnen van de veiling.’’

‘Groei was te sterk het doel geworden’

Na het aanvankelijke succes kwam een ommekeer. Dat was nadat Schoenmakers en Jansen uit het bedrijf waren gestapt. Van Onna: ,,Groei was te sterk het doel geworden. Er kwamen bijvoorbeeld kavels die minder goed bij Catawiki pasten. Hernieuwde focus onder een nieuw management heeft geleid tot nieuwe groei, maar wel minder steil dan in het verleden.’’
Het idee van een verzamelaarsplatform is losgelaten. Van Onna: ,,Er wordt me wel eens gevraagd of dat geen fout is. Dat zou kunnen. Het zal blijken. Rene Schoenmakers en Marco Jansen geven inmiddels met de website ‘LastDoDo’ een vervolg aan het oorspronkelijke verzamelaarsplatform.’’