Alex Berhitu 'Bouwen van ecosystemen : lange adem, moeizame start maar uiteindelijk veel voldoening'
  • Circulair
  • Innoveren

Alex Berhitu ‘Bouwen van ecosystemen : lange adem, moeizame start maar uiteindelijk veel voldoening’

Alex Berhitu 2021 01 Alex Berhitu

Tja, wie wordt er op een familie feestje niet gevraagd wat voor werk hij/zij op dit moment doet. Ronduit vertellen over de activiteiten die ik voor het werk doe (met heel veel mensen een kopje koffie drinken, bedrijfsbezoeken, zakenreizen, zakenlunch, zakendiner, vergaderingen, lezingen, congressen, trainingen en coaching, mensen met elkaar verbinden, etc.) lukt me wel. Maar ik heb gemerkt dat ik best moeite had om goed uit te leggen waarom ik dat doe en wat het zou moeten opleveren. Vooral op de logische vervolg vraag “en lukt dat een beetje”…..

Bouwen

Want het bouwen van nieuwe ecosystemen waarin ondernemers gezamenlijk met kennisinstellingen, overheden, adviseurs, andere ondernemers en ondersteund door allerlei faciliteiten (o.a. voor onderzoek, opschaling en demonstratie, huisvesting, financiering en subsidies) zichzelf door ontwikkelen en daardoor ons allen helpen in het versnellen van transities naar een duurzamer, slimmer en gezonder Noord-Nederland, vergt veel geduld. Ik merk bij het optekenen van voorgaande zin dat ik op z’n minst de helft van de lezers waarschijnlijk al heb vermoeid. Maar wacht totdat ik je vertel wat het oplevert…

Meerwaarde

Ruim 12 jaar geleden begon ik bij de NOM. En net als mijn andere collega’s begon ik met mijn werkzaamheden van kopje koffie drinken tot mensen aan elkaar verbinden (zie hierboven). Eerst met een handje vol ondernemers, wetenschappers en ambtenaren in het Noorden. Later steeds verder uitbreidend naar de rest van Nederland, Europa en de wereld. Die eerste gesprekken waren niet altijd de meest prettige gesprekken. De meesten zagen niet meteen de meerwaarde. Sommigen zagen het zelfs initieel heel anders en wensten ons veel “geluk” met onze ideeën. Totdat na vele kopjes koffie er wel concrete connecties tot stand kwamen. Gedurende deze moeilijke periode begreep ik al wel dat het me soms hielp als ik mijn ideeën vanuit een netwerkorganisatie (de Water Alliance) bracht. En zo gebeurde het dat ik (NOMmer) mij als Business Developer van de Water Alliance presenteerde (zeker op het internationale speelveld).

Resultaten

Langzamerhand ontstonden er meer en meer connecties. Resulterend in nieuwe samenwerkingen in kortdurend praktijkonderzoek tot grotere innovatieprogramma’s (zoals SAWA, sensoren in water); van een directe verbinding tussen probleemeigenaar en technologieleveranciers (de waterpleinen) tot het ontwikkelen van consortia met een totaal oplossing voor complexe problemen (zoals bij de Smartbase van defensie). Maar ook het samenwerken als watercluster (het handjevol bedrijven groeide uit naar ruim 200 bedrijven die zich hebben verbonden) en het samenwerken met andere waterclusters zowel binnen Europa als ver daar buiten (van een buitenbeentje binnen Nederland tot inmiddels stevige verbindingen met ruim 25 waterclusters verdeeld over de hele wereld).

Gaandeweg de jaren werden er (ondersteunende) faciliteiten ontwikkeld en toegevoegd. Fysieke faciliteiten als ‘bedrijfsverzamelgebouw’ voor kleine startups, ‘demosites’ voor grootschalig praktijk onderzoek en een ‘water applicatie centrum’ voor experimenten op labschaal. Je zag letterlijk het watercluster ontkiemen en zichtbaarder worden. De naamborden van Leeuwarden werden opgesierd met Capital of Watertechnology en er verrees beeldbepalende nieuwbouw om o.a. de groei van het Wetsus instituut te faciliteren. Groei die zich ook vertaalde naar de gevestigde bedrijven zoals Berghof Membrane Technology, Hydraloop en Wafilin. Het geheel kreeg een zelfstandige naam: Watercampus Leeuwarden.

En meer

Maar ook aan de minder zichtbare faciliteiten werd gewerkt. Het onderwijs ontwikkelde een volledige leerlijn watertechnologie. Er kwamen trainingen om met name ondernemers verder te bekwamen in de diverse aspecten van ondernemen. Zo ook een heuse marktplaats (waterjobs) om werkgevers en vakmensen met elkaar te verbinden. En de diverse investeringsfondsen (Doefonds, Bison, FOM, NEW en natuurlijk onze eigen NOM) zorgden voor voldoende geld om ondernemers financieel te kunnen faciliteren in hun groeiambities.

Kortom, ondernemers ontwikkelden en innovaties op het gebied van duurzame watertechnologie volgden elkaar snel op. Innovaties die we internationaal in het spotlicht zetten. Zo waren daar de roemruchtige WIS-Award winnaars zoals o.a. BlueLegMonitoring (waterkwaliteit meten zonder fysiek monster te hoeven nemen); Hydrowasher (handen wassen met miljarden druppels heet water en toch met slechts 10ml water); Hydraloop (huishoudelijk water hergebruik) en de zojuist verkozen 2022 winnaar Ferrtech (meest krachtige en toch duurzaamste oxidator). Allen toppers die maar weer eens laten zien dat Nederland koploper is in innovatieve watertechnologie. Dat ik samen met Juliette Douglas de bedenker was van deze competitie en dat we bij de start niet meteen de handen op elkaar kregen, is eigenlijk niet relevant. Wat telt is dat iedere winnaar de internationale aandacht heeft gekregen die ze verdienden en daarmee ons hielpen om mondiale watervraagstukken op te lossen. Inmiddels is het kiempje dat lang geleden in Leeuwarden werd geplant uitgegroeid tot een goed functionerende ecosysteem voor innovatieve watertechnologie van internationale allure.

Transitie

Sinds een jaar ben ik me gaan richten op een andere transitie. De transitie naar een duurzame-, circulaire economie. Wederom drink ik weer een kopje koffie met voor mij nieuwe mensen en probeer ik verbindingen te leggen. We zijn inmiddels met een aantal partners het project Noord Nederland Verdient Circulair gestart om gezamenlijk dat ecosysteem te bouwen voor een circulaire economie. Of het weer 10 jaar gaat duren voordat ik weer tevreden kan terugkijken en een andere transitie ga aanjagen…… ik weet het niet. Wat ik wel weet is dat het ook nu weer moeizaam van start gaat, niet iedereen is meteen ontvankelijk voor mijn ideeën. Als het gaat over mijn streven naar circulair produceren in zo kort mogelijke ketens in plaats van lange ketens of als het gaat over hoe circulair/duurzaam de techniek is die we inzetten om grondstoffen in de circulaire keten te houden; niet iedereen is meteen overtuigd of positief na het eerste kopje koffie. Maar met de lessen van weleer weet ik inmiddels dat de kleinere successen bij elkaar opgeteld zullen uitgroeien tot iets moois en dat de successen elkaar steeds sneller zullen opvolgen. Een kwestie van lange adem, veel geduld en misschien een snufje geluk. Maar uiteindelijk veel voldoening.