Food en Business event - ‘Kijk om je heen en blijf innoveren’
  • AgroFood
  • Innoveren

Food en Business event – ‘Kijk om je heen en blijf innoveren’

Een passender locatie was nauwelijks denkbaar: het Avebe Innovatiecentrum op de Zernike Campus in Groningen. Daar, in het kloppend hart van innovatie van de wereldwijd opererende onderneming, vond afgelopen 12 mei het door de NOM georganiseerde Food & Business Event plaats. Een verslag van een meer dan geslaagde middag.

Het Food & Business Event stond, onder leiding van business developer Alex Berhitu van de NOM, helemaal in het teken van de voedseltransitie. En dan vooral: in het enthousiasmeren en stimuleren van noordelijke mkb-bedrijven om mee te helpen aan de overgang naar een gezonder en duurzamer voedselsysteem.

De noodzaak is voor iedereen glashelder. Om de gevolgen van klimaatverandering en mondiale bevolkingsgroei het hoofd te bieden, moet de manier waarop we ons voedsel produceren en consumeren ingrijpend veranderen. Minder dierlijk en meer plantaardig, korte ketens, recycling van reststromen en geen verspilling. Juist in Noord-Nederland liggen volop kansen om die radicale omslag met succes vorm te geven. Om die kansen daadwerkelijk te benutten en als regio dus van de voedseltransitie te profiteren, hebben we iedereen nodig. Landbouwcoöperaties, toeleveringsbedrijven, kennisinstellingen en zeker ook het mkb.

Voedselomgeving

‘Kijk om je heen en blijf innoveren’, was de boodschap die Natascha Kooiman, die het evenement met een helder verhaal aftrapte, de aanwezige ondernemers meegaf. Natascha is één van de initiatiefnemers en kwartiermaker van de Transitiecoalitie Voedsel (TcV), een elkaar ondersteunend netwerk van koplopers in de wereld van landbouw, voedsel, natuur en gezondheid. Binnen deze koplopersbeweging, die streeft naar een gezonder leven op een gezonde planeet, houdt ze zich bezig met de eiwittransitie en voedselomgeving. ‘Hoewel er onder consumenten een groeiende behoefte is aan gezonde en duurzame voeding, zijn er via het aanbod en reclame nog veel te veel prikkels die aanzetten tot ongezonde voedselkeuzes’, betoogde ze. ‘Daardoor eten we bijvoorbeeld veel te weinig groente en fruit. Simpelweg omdat de voedselomgeving voor een belangrijk deel ons eetgedrag bepaalt.’

Politiek aan zet

Natascha onderstreepte het belang van de eiwittransitie om het voedselsysteem versneld gezonder en duurzamer te maken. ‘De eiwittransitie raakt aan veel, aan vrijwel alles. Het houdt verband met onder meer gezondheid, biodiversiteit, klimaatverandering en voedselzekerheid.’ Vandaar ook dat TcV het kabinet onlangs in een open brief heeft gevraagd om de ambitie voor een eiwittransitie naar 60% plantaardig en 40% dierlijk in 2030 en 50/50 in 2025, te verankeren in het regeerakkoord. Of meer precies: de politiek is aan zet om het bedrijfsleven te activeren om plantaardig het nieuwe normaal te maken.

Gezond verstand

Niet minder inspirerend was het gesprek dat Alex Berhitu ‘on stage’ voerde met akkerbouwer Geert Lindenhols en Filips Jager, CEO van I am Algae uit Bolsward. Twee noordelijke ondernemers die al mooie stappen in de voedseltransitie hebben gemaakt. ‘Ik wil mensen graag geel maken’, lachte Geert, die zijn koolzaad perst tot olie en de puur natuurlijke en vitaminerijke koolzaadolie onder de merknaam Geerts Best aan de consument verkoopt. Tegelijkertijd verbouwt hij veldbonen, een enigszins vergeten gewas boordevol onverzadigde vetzuren en plantaardig eiwit en dus een prima vleesvervanger, waarvan hij onder meer veldbonenmeel en veldbonenbloem maakt. ‘Het is allemaal aanwezig in je naaste omgeving’, benadrukte hij. ‘Je moet gewoon je gezond verstand gebruiken en zo goed mogelijk proberen samen te werken met de natuur.’

Grondongebonden algenkweek

Maar je kunt de natuur ook een handje helpen, zoals I am Algae met zijn inventieve microalgenkweeksysteem laat zien. Het bedrijf, dat bestaat uit een team van bankiers en techneuten, is ervan overtuigd dat het kweken van microalgen substantieel kan bijdragen aan de eiwittransitie, vertelde Filips. ‘Algen bestaan voor 70% uit eiwit en het telen ervan is in de basis helemaal niet moeilijk. Het is vooral klimaatgebonden. Wij kweken echter zonder zon, maar met behulp van kunstlicht en CO2. Het door ons ontwikkelde systeem is bovendien grondongebonden, waardoor je geen hectares nodig hebt en het dus overal kan worden toegepast. Omdat we niet kunnen concurreren met het vriesvak in de supermarkt, leveren we de vers ingevroren Spirulina rechtstreeks aan de consument. Ook op dat vlak moet je innovatief zijn.’

Food en Business event - ‘Kijk om je heen en blijf innoveren’

Dina Boonstra namens de NOM en Tjeerd Jongsma namens Fascinating zetten de samenwerkingsovereenkomst symbolisch kracht bij door samen de ‘samenwerkingstaart’ aan te snijden

Drijvende kracht

Inderdaad, innovatie is het sleutelwoord in de voedseltransitie. Maar innoveren doe je samen, niet alleen. Door krachten en kennis te bundelen kan er veel moois ontstaan. Samenwerking is, kortom, de drijvende kracht achter innovatie. Dat bleek eens te meer tijdens de presentaties van twee aansprekende noordelijke foodprogramma’s: FoodPlus en Fascinating. FoodPlus bouwt voort op de succesvolle activiteiten van het onlangs afgeronde Food2020, een samenwerkingsproject in de Nederlands-Duitse grensregio dat het mkb helpt bij het ontwikkelen van innovatieve producten, diensten en toepassingen én het aantrekken van groeifinanciering. Hoe de verdere ondersteuning concreet wordt ingevuld? ‘Dat wordt pas bepaald nadat we de huidige wensen en behoeften van het mkb zorgvuldig hebben geïnventariseerd’, vertelde Lyanne Ausema, die bij de NOM werkzaam is als projectmanager innovatie voor FoodPlus.

Samenwerkingsovereenkomst

Fascinating, wat staat voor Food Agro Sustainable Circular Nature in Groningen, is een open test- en innovatieprogramma dat ruim een jaar geleden officieel van start ging. Sindsdien werken landbouwcoöperaties Avebe, Agrifirm, Cosun en FrieslandCampina samen met onder meer het UMCG en LTO Noord aan mogelijkheden voor het realiseren van een circulair voedselsysteem. Een systeem dus dat duurzaamheid, gezonde voeding, natuurwaarde en economische impact met elkaar in balans brengt. Maar om die ambitie daadwerkelijk te verwezenlijken zijn meer partijen nodig, waaronder het mkb. Niet alleen uit Groningen, maar ook uit bijvoorbeeld Friesland en Drenthe. Dat was, zo halverwege het event, ook de reden dat Tjeerd Jongsma namens Fascinating en Dina Boonstra namens de NOM op feestelijke wijze een samenwerkingsovereenkomst ondertekenden.

‘Als NOM kunnen we, door ons brede nationale en internationale netwerk, een rol spelen in het verbinden van het mkb met Fascinating’, verduidelijkte Dina de achtergrond van de samenwerking. ‘Daarnaast is ons ook gevraagd om de ideeën en initiatieven die in het programma worden ontwikkeld uit te dragen naar Friesland en Drenthe en tevens gaan we zorgen voor aansluiting op projecten en programma’s buiten het Noorden

Vruchtbare werksessies

Maar wat hebben mkb-bedrijven morgen nodig om te komen tot een pilotproduct of dienst? Wat missen ze in hun bedrijf om innovatie te realiseren? Om daar achter te komen en vandaaruit te kijken hoe FoodPlus en Fascinating het mkb nog beter kunnen ondersteunen, verzorgden beide noordelijke programma’s na de pauze ieder afzonderlijk een werksessie. Het werden vruchtbare sessies, dat zeker. In een open, kritische en bovenal constructieve sfeer werden aspecten als meer en betere samenwerking in de keten, de behoefte aan betrouwbare projectpartners en geschikte huisvesting voor proeffabrieken veelvuldig genoemd. Heldere aanknopingspunten dus voor de verschillende programma’s. Genoeg handvatten voor vernieuwing waren er die middag ook voor de deelnemers, die na het succesvolle Food & Business Event ongetwijfeld vol nieuwe inzichten, contacten en inspiratie huiswaarts keerden.