Hans Praat: “Brainport II ligt aan de Waddenzee”

Hans Praat: “Brainport II ligt aan de Waddenzee”

“Wat mij bovenal motiveert is de maatschappelijke relevantie van een innovatief programma als RoSF. Slimme fabrieken zijn onmisbaar voor een sterke industrie en een gezonde arbeidsmarkt. Ik vind het heel belangrijk dat onze initiatieven echt impact hebben en dat is met RoSF zeker het geval. Bedrijven voorbereiden op de thema’s van de toekomst, dat is wat mij als rasechte business developer inspireert!”

Slim produceren biedt oneindige mogelijkheden

“Zoals vaak het geval is met business development, is ook RoSF klein begonnen. Namelijk met een project bij Fokker om een foutloze fabriek te ontwikkelen. Waarbij je het productieproces exact kunt voorspellen en alles precies zo gaat zoals je wilt. Dat is uiteindelijk uitgegroeid tot Region of Smart Factories, een meerjaren programma waarin veertig mkb-bedrijven en kennisinstellingen in Noord-Nederland samenwerken aan de fabriek van de toekomst.

Mijn visie op de maakindustrie is dat deze in de nabije toekomst alleen nog succesvol kan zijn met slimme producten en slimme processen. Met andere woorden, producten en processen die intelligentie bevatten en daardoor autonoom zijn. Denk aan machines die zichzelf kunnen instellen. De fabriek van de toekomst maakt optimaal gebruik van digitalisering, kunstmatige intelligentie en robotica. En dat ga je overal terug zien, of het nu gaat om straatlantaarns, transportsystemen, tandenborstels of kinderspeelgoed. Al die producten, machines en toeleveranciers vormen samen weer een systeem waarin alles is gekoppeld. Zo ontstaat een intelligente, digitale samenleving.

En zodra dat nieuwe intelligente systeem foutloos is, dan ontstaan er oneindig veel mogelijkheden voor nieuwe producten en bedrijven. Want dan kun je alles maken wat je wilt, waaronder producten die helemaal zijn afgestemd op de vraag van een individuele consument. Dat is de wereld waar we naartoe gaan, en dat vraagt heel wat van bedrijven. We hebben het dan namelijk over de vierde industriële revolutie, oftewel de industrie 4.0. Dat biedt prachtige kansen, maar ook bedreigingen als je hier niet adequaat op reageert. En dat is het doel van RoSF: bedrijven op tijd meenemen in deze complexe transformatie, zodat ze zijn voorbereid op die nieuwe wereld. Niet veranderen is namelijk geen optie.”

De fabriek van de toekomst is een shared facility

“Binnen Region of Smart Factories werken we met 11 pilots. Hierin werken grote en kleine bedrijven samen met solution providers aan een specifiek thema rondom de fabriek van de toekomst. Voor Philips vernieuwen we bijvoorbeeld delen van het productieproces om deze smart, autonoom en intelligent te maken. Zo bouwen we binnen deze pilots aan verschillende stukjes van slimme fabrieken door nieuwe technologie te ontwikkelen. Voor mkb-bedrijven is RoSF dus een springplank om belangrijke stappen te zetten op weg naar hun eigen smart factory.

Uit RoSF zijn inmiddels honderden spin-offs voortgekomen, waaronder een assessment om te bepalen waar je als bedrijf staat op de smart-factory-meetlat. Dit assessment is inmiddels de landelijke standaard geworden. Maar het hoogtepunt voor mij is Technologies Added in Emmen. Ik durf wel te zeggen dat dit de spin-off is die de meeste impact gaat hebben. Samen met een aantal bedrijven is de oude Philipsfabriek gekocht om een gemeenschappelijke smart factory op te zetten. Gelijksoortige bedrijven kunnen hier onder één dak produceren. Mijn verwachting is dat alle moderne maakbedrijven over tien jaar in vergelijkbare constructies opereren. Een eigen fabriek bouwen is iets dat de komende generatie niet meer doet, onder meer vanwege de grote footprint. In een shared facility produceren wordt dan de standaard. Door ons hier nu al op voor te bereiden, zorgen we ervoor dat Noord-Nederland aantrekkelijk blijft voor bedrijven.

Ik ben heel erg blij met wat we tot nu toe hebben bereikt. Nederland telt inmiddels zo’n veertig fieldlabs, dit zijn belangrijke ecosystemen en praktijkomgevingen waarin bedrijven de overstap kunnen maken naar de industrie 4.0. RoSF was het tweede fieldlab in Nederland en nog steeds het grootste. We waren er dus vroeg bij en we mogen ons met recht een koploper én voorloper noemen. Het programma mag dan ook op veel belangstelling rekenen, zowel in eigen land als in Europa. Technologies Added is bovendien de eerste gemeenschappelijke smart factory ter wereld en ook dat levert internationaal erkenning op.”

Bedenken van innovaties die impact hebben

“De volgende stap is om RoSF verder uit te bouwen tot een Smart Industry Hub. Bij de NOM hebben we hiervoor een nieuw programma opgezet, waarvan ik kwartiermaker ben. We gaan bijvoorbeeld van veertig naar vierhonderd mkb-bedrijven in Noord-Nederland. Daarnaast zullen ook brancheorganisaties, provincies en andere fieldlabs betrokken zijn. Ook inhoudelijk vindt verbreding plaats. Nu slimme fabrieken op de kaart staan, is het namelijk tijd voor de volgende fase. En dat is in mijn visie het combineren van Smart Industry met groene chemie en circulaire economie. Die combinatie is uniek, misschien wel wereldwijd. En ik geloof oprecht dat we in Noord-Nederland hele goede kaarten hebben om hierin een belangrijke rol te spelen, zo niet de belangrijkste. Ik zeg niet voor niets graag dat Brainport II aan de Waddenzee ligt!

Mijn rol vanuit de NOM is om in de toekomst te kijken en te bepalen wat over tien jaar dominante thema’s zijn. Zodat we onze regio kunnen versterken en voorbereiden op deze ontwikkelingen. Wij kijken dus verder dan de mkb-bedrijven zelf en ontwikkelen vervolgens de programma’s en ecosystemen die daarvoor nodig zijn. Dat is ook wat mij als echte business developer drijft en motiveert: het bedenken en ontwikkelen van innovaties die impact hebben. Smart factories zijn bijvoorbeeld een belangrijke voorwaarde om onze arbeidsmarkt gezond te houden. Willen we iedereen aan het werk houden, dan zullen we echt moeten investeren in slimme maakindustrie. In de fabriek van de toekomst werken namelijk niet alleen robots, maar ook veel mensen. Van hoog- tot laaggeschoold.

Natuurlijk ben ik er bijzonder trots op dat we met RoSF een echt belangrijke bijdrage leveren aan de noordelijke economie en arbeidsmarkt. En dat we de maatschappelijke relevantie van Smart Industry al in een vroeg stadium hebben onderkend. Wij zijn er bij de NOM namelijk vooral goed in om in ons netwerk te luisteren naar de mensen die het verschil maken, de zogenaamde verschilmakers. En om vervolgens de juiste partijen bij elkaar te brengen om deze ideeën te realiseren. Voor mij is dit oprecht de leukste baan van Noord-Nederland!”