‘Een ecosysteem is niet iemand aan het handje nemen’

Netwerken voor (jonge) ondernemers zijn van alle tijden. Wat maakt een ecosysteem voor startups dan zo anders? De verscheidenheid aan onderdelen, blijkt uit alle faciliteiten die in het gesprek voorbijkomen. Een ecosysteem is veel meer dan een netwerk, vinden gasten Janneke Hadders (Dacom) en Robert-Jan Verheggen (Klippa). En een ecosysteem hoort er te zijn. Want, zegt Hadders: ,,Zonder de buitenwereld kun je een bedrijf niet ontwikkelen.’’ Het zijn ‘plaatsen waar startups zich ontwikkelen tot de volgende fase’, vult Verheggen aan. Noodzakelijk goed. Daar sluiten podcasthost Wim A,B. en sidekick Rob Drees zich bij aan.

,,Heeft zo’n ecosysteem een telefoonnummer of adres?’’ Op het oog een grappige vraag van gespreksleider A,B., maar wel één waar een serieuze ondertoon op van toepassing is. De vraag geeft namelijk aan hoe lastig het is om een goedwerkend ecosysteem voor startups te faciliteren. Het aanbieden van verschillende faciliteiten en fysieke locaties maken bijvoorbeeld nog geen ecosysteem, blijkt bijvoorbeeld uit de anekdotes van Verheggen. Bovendien, vertelt hij, kwam hij ter voorbereiding op deze podcast ‘dingen in het Noorden tegen waarvan ik nog nooit had gehoord, maar die wel interessant zijn voor startups’. Voor de volledigheid: Klippa timmert al sinds 2015 aan de weg.

Advies voor benutten van ondernemerschap

Wat is er dan nodig om een ecosysteem te laten werken? Vergelijk het met een computer: om die te laten draaien, heb je hardware én software nodig. Faciliteiten én mensen maken een ecosysteem dat werkt.

Brad Felt weet als geen ander hoe je dat bouwt. Hoe je hard- en software combineert. De Amerikaan is investeerder en co-founder van Techstars, de moederorganisatie van wereldwijd georganiseerde Startup Weekends. Daarin ontwikkelen teams van ontwerpers, business developers en programmeurs binnen 72 uur een idee voor een startup, met vaak een werkend prototype, begeleid door coaches uit het bedrijfsleven. Een snelkookpan voor startup-plannen. Leuk feitje: Startup Weekend Groningen gold lange tijd als een van de beste in Europa.

In 2012 schreef Felt de eerste editie van zijn boek ‘Startup Communities: Building an Entrepreneurial Ecosystem in Your City’, gebaseerd op zijn ervaringen in het bouwen van een startup community in zijn thuisstad Boulder, Colorado. Afgelopen jaar verscheen ‘The Startup Community Way: Evolving an Entrepreneurial Ecosystem’. Allebei met praktische adviezen voor stakeholders die de kracht van ondernemerschap in hun stad willen benutten.

Geven zonder verwachtingen

Aan de twee boeken van Felt liggen dezelfde principes ten grondslag: ondernemers (dus niet overheid of onderwijs) leiden het ecosysteem, leiders hebben een lange termijn commitment, het is inclusief voor iedereen die wil bijdragen en er zijn voortdurend activiteiten voor de community, waarbij de hele ondernemersclub bij betrokken is. Alleen als deze voorwaardelijke uitgangspunten staan, is er kans van slagen.

Startup communities zijn complexe, adaptieve systemen; onvoorspelbaar van nature. Belangrijk zijn volgens Felt daarom verschillende rollen binnen het ecosysteem: leaders, feeders, en instigators. Leiders, voeders en aanstichters. Ondernemers zijn altijd de leiders. Overige rollen zijn voor bijvoorbeeld onderwijs, overheden, medewerkers en media. Andere voorwaarden zijn middelen als kapitaal en kennis, en factoren voor verbinding: ideeën, skills, netwerk en diversiteit aan talent, om maar eens wat te noemen.

Maar het allerbelangrijkste in een ecosysteem is geven. Geven, geven, geven en misschien daarna pas vragen. Of helemaal niet. Want, zegt Felt, het werkt alleen als je anderen kunt helpen zonder te verwachten dat je daarvoor iets terugkrijgt. Het allerbelangrijkste is het opzij kunnen zetten van je ego, wil je onderdeel zijn van zo’n ecosysteem.

Ondernemer word je niet

Waar dat dan uiteindelijk toe leidt? Verheggen: ,,Een veilige omgeving, zodat je op het juiste pad blijft, blijft groeien en niet hoeft te focussen op de randzaken. Maar dat betekent niet iemand aan het handje nemen.’’ Ondernemer ben je, dat word je niet, stelt Verheggen. Hadders sluit zich daarbij aan: ,,Het is een drive die je voelt. Om je heen pak je de elementen die je nodig hebt om te ondernemen. Als de dingen aan die buitenkant geregeld zijn, kan het wat sneller gaan. Maar de weg van ondernemerschap gaat nooit over rozen.’’

In een ecosysteem worden randzaken gefaciliteerd. Welke praktische zaken in ieder geval nodig zijn volgens onze ondernemende gasten, hoor je in de derde aflevering van NOM Talks.