Ondernemers bijstaan als leraar en held

Aanleiding voor het gesprek met Siem was het jaarverslag 2018 en het besef dat cijfers altijd om context vragen. Zeker bij de NOM, die op basis van een waardecreatiemodel werkt dat recent nog onjuist werd geïnterpreteerd door de media. Zo leidde de krantenkop ‘NOM: 718 miljoen euro voor 512 nieuwe banen’ tot een ingezonden brief over deze extreem dure arbeidsplaatsen. Siem benadrukt het nog eens goed: ‘Wij hebben als NOM vorig jaar actief meegewerkt aan 74 projecten waarbij 81 bedrijven waren betrokken die samen 781 miljoen hebben geïnvesteerd en 512 nieuwe banen hebben gegenereerd. Die arbeidsplaatsen zijn meetbaar, maar investeringen doen bedrijven natuurlijk ook om te blijven ontwikkelen en vernieuwen.’

De NOM investeert toch zelf ook in het Noord-Nederlandse bedrijfsleven?

‘Zeker, wij hebben in 2018 ruim 21 miljoen geïnvesteerd in 83 ondernemingen. Het punt is alleen dat wij veel meer zijn dan alleen een verstrekker van financiering. Om dat beter uit te drukken, gebruiken wij sinds enkele jaren het waardecreatiemodel. We willen laten zien dat wij via een variëteit aan projecten ook een aanjager zijn van investeringen en ontwikkelingen binnen het bedrijfsleven. De NOM is vooral een dienstverlener die ondernemingen verder helpt waar ze anders blijven steken. Uiteindelijk doen zij het zelf, maar wij maken het mede  mogelijk. Door hier en daar een zetje te geven, kan een sneeuwbaleffect worden gecreëerd. Dat is lastig in resultaten uit te drukken, maar wij proberen die impact inzichtelijk te maken met het waardecreatiemodel.’

Wat voor ‘zetjes’ geven jullie nog meer, naast concrete financieringen?

‘Wij zijn matchmakers, jagen innovatie en business development aan en helpen bij vestiging en uitbreiding. Bovendien beantwoorden we kleine en grote vragen van ondernemers. Wij zijn er specifiek voor de uitdagingen waar ze binnen de bestaande markt geen ondersteuning bij kunnen vinden of een helikopterview bij kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld als ze een partner zoeken om samen nieuwe dingen te bedenken. Of willen aanhaken bij maatschappelijke vraagstukken en zoeken naar een passende vertaalslag voor hun producten of diensten. Wij werken nadrukkelijk voor en met ondernemers. Wij snappen hun vragen en zijn er om hen vooruit te helpen.’

De NOM als laagdrempelig loket?

‘We zijn er niet voor de bakker om de hoek, tenzij die een innovatief product bedenkt dat uitstijgt boven de lokale reikwijdte en zo een grotere economische impact heeft voor de regio. In de kern zijn wij een aanjager van economische groei en vernieuwing in Noord-Nederland en elke ondernemer die bereid is daar aan bij te dragen, kan bij ons aankloppen. In die zin zijn we laagdrempelig. Al zeggen wij ook wel eens nee of verwijzen we door: iedereen krijgt een antwoord. De zichtbaarheid kan altijd beter, maar de NOM is zeker toegankelijker geworden. In de twaalf jaar dat ik hier als directeur werkte, heb ik de organisatie echt zien openen. Van een vrij afstandelijke ivoren toren heeft de NOM zich ontwikkeld tot een goed benaderbare club waar ondernemers zich gezien en gehoord voelen.’

En die zichtbaarheid in de regio?

‘Ook al weet nog niet elke ondernemer ons te vinden, we hebben door de jaren heen zeker naam opgebouwd. Een naam die deuren opent, horen wij van ondernemers. Onze omvang – rond de vijftig medewerkers – is relatief klein en toch kom je de NOM overal tegen in Noord-Nederland. Ons netwerk is groot, we hebben overal ingangen en leggen verbindingen tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden. We weten wat er gaande is in Noord-Nederland. Zelf staan we zelden op de voorgrond, maar we zitten wel altijd aan tafel als het gaat over groei en innovatie. En je vindt ons ook daar waar maatschappelijke vraagstukken en economie elkaar raken.’

Ligt de focus in toenemende mate op missiegedreven innovatie?

‘De economie in Noord-Nederland ontwikkelt zich nadrukkelijk op een aantal thema’s die onderling met elkaar verbonden zijn: versterking maakindustrie, verduurzaming, efficiënter gebruik van grondstoffen, CO2-reductie, smart en digitaal. Dit is in lijn met de keuzes die het ministerie van EZK maakt: missiegedreven innovatie gericht op maatschappelijke uitdagingen en sleuteltechnologieën. Ook de NOM beweegt mee in deze ontwikkeling. We doen daarmee ook recht aan onze duurzame ontwikkelingsdoelen, die zijn gebaseerd op een aantal Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties: het versterken van de economische structuur, de creatie van duurzame werkgelegenheid en bijdragen aan een circulaire economie. Ook zo willen we waarde creëren.’

Maar economische ontwikkeling en vernieuwing blijft het uitgangspunt…

‘Dat is inderdaad ons bestaansrecht. Wij blijven gericht op kansen, net als een ondernemer die in de verduurzaming van de economie weer nieuwe business ziet. Een slimme koopman weet met zijn oplossingen aan te haken bij maatschappelijke vraagstukken; maakt er letterlijk en figuurlijk werk van. En daar helpen wij bij, door vanuit een onafhankelijke rol kritisch en betrokken met ondernemers mee te denken en de volgende stap mede mogelijk te maken. Powered by NOM.’

Is die NOM-kracht altijd in cijfers uit te drukken?

‘Tot op zekere hoogte lukt dat via ons waardecreatiemodel en we maken die kracht ook zichtbaar met concrete voorbeelden in ons jaarverslag, dit magazine en op onze website. Het is een voortdurende uitdaging om te duiden hoe wij als verbindende schakel invloed uitoefenen op economische ontwikkelingen in Noord-Nederland. De uitkomsten van een recente brandingsessie typeren wat dat betreft heel raak wie wij zijn als NOM. Twee archetypes sprongen er opvallend bovenuit: de leraar en de held. Die drukken misschien wel het beste onze rol en betekenis uit.’

Waarom juist de leraar en de held?

‘De leraar is altijd bezig met ontwikkeling, vergaart kennis en wijsheid in de zoektocht naar samenhang, vindt graag innovatieve oplossingen voor complexe vraagstukken, is deskundig, heeft een coachende rol en deelt vanzelfsprekend kennis. De held legt de lat altijd een stukje hoger, gaat doelgericht voor resultaat en geeft niet op. De held begrijpt bovendien tegen welke uitdagingen je aanloopt en inspireert anderen om zelf ook een beetje moediger, sterker en groter te zijn. Deze beschrijvingen dekken de lading van ons werk verrassend goed. Wij doen ondernemingen groeien door concreet te financieren, maar ook door ze bij te staan als leraar en als held.’