Noorderlingen mogen best wat trotser zijn

Wie reisden er mee door de tijd? Dina Boonstra (directeur NOM), Jouke de Vries (voorzitter College van Bestuur RUG), Marijn Molema (bijzonder hoogleraar regionale vitaliteit en dynamiek RUG en programmaleider Fries Planbureau), Aleid Brouwer (assistent professor ruimtelijke wetenschappen RUG en lector NHL Stenden) en Frans Sijtsma (associate professor ruimtelijke wetenschappen en interim-directeur SUSO Agricola School of Sustainability RUG).

Dat het in het Noorden borrelt van ondernemerschap en innovatieve ideeën is een feit. Toch leeft nog vaak het idee dat ‘we’ in het Noorden achterlopen op het nationale gemiddelde. ‘Het bewustzijn over de kracht van het Noorden mag wel wat sterker worden’ vertelt Marijn Molema. ‘Het is heel interessant om te zien dat bepaalde sectoren in het Noorden historisch gegroeid zijn en een enorme kracht hebben, ook op internationaal vlak.

Nieuwe generatie

Studenten van de RUG doen daarom sinds een jaar onderzoek naar de kracht van het Noorden. Boonstra: ‘We hebben heel bewust studenten betrokken bij dit project. Het is belangrijk dat een nieuwe generatie dit vraagstuk onder handen neemt. Niet alleen ten behoeve van de NOM, maar ook voor de studenten zelf. Zodat zij zich misschien wel realiseren dat het niet alleen fijn is om hier te studeren, maar ook om te werken.’

‘Als je het verhaal over de kracht van het Noorden voor jezelf op orde hebt kun je dit ook aan de rest van de wereld vertellen’ aldus Molema. Dit is iets waar je van binnenuit aan moet werken, ziet Aleid Brouwer. ‘Het verhaal van het Noorden’ vinden veel van mijn studenten nog best een ingewikkeld concept. Hier kunnen we nog echt stappen maken.

Sterktes van het Noorden

Het onderzoek van de RUG voorziet daarom zes sterktes uit het Noorden van een identiteit: de slimme maakindustrie, groene chemie, energietransitie, voedselproductie 2.0, gezond leven en watertechnologie. Studenten geschiedenis kijken naar het verleden. Studenten economische geografie onderzoeken hoe het noordelijk ondernemerschap in de toekomst versterkt kan worden.

Uit de eerste uitkomsten blijkt dat het Noorden al vanaf de jaren ’70 een koploperspositie op zich nam richting een meer natuur inclusieve landbouw. Ook werd er in deze periode sterk geanticipeerd op vergrijzing, wat healthy ageing een van de krachten van het Noorden maakte. ‘We hebben hierin een koploperspositie die dus al behoorlijk oud is’ aldus Molema.

'Meedoen en niet bang zijn voor de toekomst'

‘Wanneer mensen trots zijn op hun koploperspositie versterkt dit de culturele identiteit en onderlinge verbondenheid. Op het moment dat je bijvoorbeeld met elkaar werkt aan een transitie richting innovatieve voedselproductie en daar ook koploper in bent, dan creëert dat enthousiasme. Mensen willen meedoen.’

De bevindingen uit het onderzoek spelen een belangrijke rol voor het creëren van een innovatie ecosysteem in het Noorden. ‘We zijn als RUG en NOM bezig om een aantal zaken hoog op de politieke agenda te krijgen. Hiervoor is een duidelijk verhaal over de kracht van het Noorden cruciaal’ reageert Jouke de Vries. ‘De komende jaren staan er een aantal grote fondsen, zoals Just Transition Fund en het Nationale Groeifonds gereed waarbij het echt noodzakelijk is dat we het Noorden goed positioneren’.

De toekomst: een tandje scherper

De samenwerking tussen de RUG en de NOM mag daarom de komende periode nog een tandje scherper worden vinden beide partijen. ‘We worden door de buitenwereld echt als het Noorden gezien en niet als aparte provincies of gemeenten. Het is daarom des te belangrijker dat iedereen die zich met de ontwikkeling van het Noorden bezighoudt met elkaar samenwerkt. Op deze manier kunnen we direct op kansen inspringen zodra die zich voordoen’ aldus Boonstra.

Een tandje erbij mag dus zeker. Maar we mogen ook trots zijn op wat er al staat nuanceert Brouwer. Onze samenwerking valt al wel op. ‘Het bedrijfsleven vestigt zich nabij kennisinstituten. Zo is er zelfs een dependance van de universiteit in Emmen (Greenwise Campus) waar samen met de NHL Stenden en het bedrijfsleven onderzoek wordt gedaan naar afbreekbaar plastic. De minister van onderwijs is hier zwaar van onder de indruk.’

'Een sterk samenwerkingsverband geeft een voortrekkersrol'

De kracht van de samenwerking tussen kennisinstellingen in het Noorden en de NOM is dat je door het apolitieke karakter veel meer voor elkaar kunt krijgen dan in de lokale politiek
vervolgt Brouwer. ‘Dit werkt in ons voordeel. Er is een sterk samenwerkingsverband tussen de noordelijke mbo’s, hogescholen en de universiteit (de Universiteit van het Noorden). Dit geeft ons een voortrekkersrol.’

‘We moeten de boel bij elkaar houden’ zong Job Cohen. Dat is onze missie, besluit Frans Sijtsma. ‘Ervoor zorgen dat de juiste kennis bij de juiste personen en ondernemers verspreid wordt en niet alleen bij de knappe koppen van de universiteit’. Met een consistent verhaal en een intensieve samenwerking kan het Noorden het ver schoppen.