De cijfers bewijzen dat we er nog lang niet zijn

Diversiteit en inclusiviteit. Het zijn bekende onderwerpen voor Agnes Koops. In de laatste jaren ook in bestuurlijke zin, sinds ze via verschillende directie- en bestuursfuncties doorgroeide tot de raad van bestuur van Accountantreus PwC Nederland. ,,Dit is iets waar we steeds heel hard aan moeten blijven werken. Een quick fix bestaat niet.’’

Ze schrikt van de percentages als het gaat om vrouwelijke ondernemers die financiering krijgen. Maar helemaal verrast is ze niet. ,,Ik zie een parallel met doorgroeikansen van vrouwen en minderheden in grote organisaties. We moeten ons continu blijven afvragen hoe we oog blijven houden voor mensen die anders zijn, hoe we kunnen zorgen dat de kansen voor iedereen gelijk zijn.’’

Bijna niemand is zich er bewust van

Want dat is nog altijd niet zo, erkent ze. ,,Binnen PwC zijn we nogal, het zal je niet verbazen, van ‘meten is weten’, en de cijfers hebben ons geleerd dat mannen gemiddeld een betere beoordeling in een functioneringsgesprek kregen en als gevolg daarvan ook procentueel meer promotie maakten dan vrouwen. Diezelfde cijfers zie je ook bij mensen van een andere komaf of cultuur. En dat moet en kan natuurlijk niet zo zijn. Het is oneerlijk en het is voor elke onderneming beter als er meer diversiteit is in alle lagen.’’

Binnen PwC worden de cijfers gebruikt om de ogen te openen. ,,Bijna niemand was zich bewust van deze scheve verdeling. Beoordelingen vallen niet bewust lager uit voor mensen die anders zijn. Dat heeft alles te maken met hoe processen werken in onze hoofden, dat zit in de mens. Maar dat betekent niet dat we er niets aan moeten doen. Erkennen dat er een probleem is, is de eerste stap. Dat is lastig zat, want de meesten van ons denken dat ze het zelf heel goed doen. Daarom zijn de kale cijfers zo belangrijk, om te tonen dat de werkelijkheid anders is.’’

Bij PwC is die stap gezet. Daar wordt actief werk gemaakt van het tegengaan van aangeboren en aangeleerde vooroordelen. ,,We doen aan oorzaakanalyses, proberen te achterhalen hoe het kan dat mensen door een bepaalde bril kijken én daar wat aan te doen. In cursussen en trainingen proberen we bewustwording te creëren en elkaar uit te dagen een andere bril op te zetten. En we zorgen via structuuroplossingen, zoals een ‘onafhankelijke derde’, voor een kritische blik van buitenaf tijdens bijvoorbeeld onze beoordelingsprocessen.’’

Inclusiviteit helpt elk bedrijf vooruit

Voor onze adviseurs en accountants is het van groot belang diversiteit te stimuleren, zegt Agnes Koops. ,,Je merkt meer en meer dat onze klanten dat eisen. Een diverse directie of raad van commissarissen wil niet tegenover drie mannen in pak van PwC zitten. Maar afgezien daarvan: wij controleren niet alleen cijfers, ons wordt ook om advies gevraagd. Dat kan ook gaan om advies over het aanpakken van een gebrek aan diversiteit binnen een organisatie. Dan moeten we natuurlijk wel zelf het goede voorbeeld geven.’’

Voor haar staat als een paal boven water dat diversiteit en vooral ook inclusiviteit elk bedrijf vooruithelpt. ,,Inclusiviteit gaat over de cultuur binnen een organisatie. Dat je mag zijn wie je bent en daarom gewaardeerd wordt. Als een cultuur open is, dan stimuleer je vooruitgang. Is het werknemersbestand zo veel mogelijk een afspiegeling van de maatschappij, dan komt dat de kwaliteit van de organisatie zonder meer ten goede.’’

Kleine stapjes helpen weinig. Dit probleem moet groot worden aangepakt. ,,Dit is geen issue van de afdeling HR, dit is een opdracht voor iedereen. Stel jezelf de simpele vraag: discrimineer ik? Waardeer ik mensen die anders zijn dan ik voldoende? Ben ik bereid verder te kijken dan naar iemand die op mij lijkt? Daar waar het schuurt wordt het misschien juist interessant. Door met elkaar het gesprek hierover aan te gaan, leer je elkaar kennen, waardeer je elkaar sneller en ben je op weg naar een inclusieve organisatie. Het is een kwestie van écht luisteren, van nieuwsgierig zijn naar de ander, van het onder ogen zien van de waarde van een ander. Dat klinkt misschien niet zo moeilijk, maar dat is het dus wel. Het is hard werken en heus, wij hebben zelf ook nog een weg te gaan.’’