In de bruisende metropool Osaka, tussen paviljoens vol duurzame technologie en grensverleggende ideeën, zette Noord-Nederland deze herfst opnieuw voet aan wal – precies 425 jaar nadat het schip De Liefde er als eerste Nederlandse vaartuig aankwam. Wat toen begon als handel, is uitgegroeid tot een duurzame relatie waarin kennis, innovatie en vertrouwen de spil vormen.
Vandaag de dag werken in Noord-Nederland duizenden mensen bij een van de vijftien Japanse multinationals die hier actief zijn. Vooral in sectoren als agrifood, HTSM, chemie en life sciences is de samenwerking sterk. En dat is geen toeval: juist in deze domeinen ligt de sleutel tot een slimme, gezonde en duurzame economie – een ambitie die Noord-Nederland deelt met Japan.
Tijdens de World Expo 2025 in Osaka bracht een delegatie van de NOM, samen met vertegenwoordigers van Noord-Nederlandse bedrijven en gedeputeerden Willemien Meeuwissen (Provincie Drenthe) en Erik Jan Bennema (Provincie Groningen), een bezoek aan Japan. Doel: de banden tussen de TopDutch-regio en haar Japanse partners verder versterken.
Op 24 september organiseerde de NOM, onder de vlag van TopDutch, een netwerk- en innovatiedag in het Nederlandse paviljoen van de Expo. Centraal stond de TopDutch Innovation Challenge, één van de challenge-based innovatieprogramma’s van de NOM. Het uitgangspunt: het stimuleren van duurzame innovatie door Japanse bedrijven met vestigingen in Noord-Nederland samen te brengen met Noord-Nederlandse ondernemers. De Japanse dochteronderneming heeft een visie voor een innovatie die hun proces duurzamer zal maken en gaat een samenwerking aan met een ondernemer die over de kennis beschikt om dit te realiseren.
De NOM vervulde een verbindende rol: ze hielp bij het formuleren van de uitdagingen, begeleidde de selectie van geschikte partners en zette haar internationale netwerk in om samenwerking tot stand te brengen.
Volgens Fleur Mulder, strategist bij de NOM, past deze aanpak perfect bij de Noord-Nederlandse mentaliteit. ‘Onze regio kenmerkt zich door openheid, gelijkwaardigheid en een sterke samenwerkingscultuur’, vertelt ze. ‘Grote en kleine bedrijven werken hier als partners – dat is de ideale voedingsbodem voor gezamenlijke innovatie.’ Fleur Mulder, strategist bij de NOM.
De gepresenteerde projecten toonden de breedte en effectiviteit van deze aanpak. Een aansprekend voorbeeld was de samenwerking tussen UCC Benelux, onderdeel van het Japanse koffiemerk UCC, DNV en Summit Engineering, die beide vestigingen in het Noorden hebben. Samen hebben zij één van de bestaande koffiebranders omgebouwd zodat deze zowel op aardgas als op waterstof kan draaien. Deze hybride technologie maakt het mogelijk om stapsgewijs over te schakelen naar waterstof, waardoor productieprocessen niet alleen groener worden, maar ook economisch haalbaar blijven tijdens de overgangsfase naar hernieuwbare energie.
Een ander voorbeeld kwam van Teijin Aramid, gevestigd in Delfzijl, Emmen en Arnhem en onderdeel van het Japanse concern Teijin. Dit bedrijf nam deel aan de Chemport Sustainable Industry Challenge, waarin New Born Rubber, een spin-off van de Rijksuniversiteit Groningen, een circulair proces ontwikkelde om de aramidevezels van Teijin terug te winnen uit afgedankte transportbanden. De technologie maakt het mogelijk om waardevolle materialen opnieuw in de productie te brengen en afvalstromen drastisch te reduceren – een belangrijke stap richting een volledig circulaire industriële keten.
Naast deze technologische hoogtepunten bood de bijeenkomst ruimte voor het versterken van persoonlijke en zakelijke relaties. Tijdens een besloten Leaders Luncheon ging NOM-directeur Dina Boonstra in gesprek met CEO’s en senior executives van tien Japanse bedrijven die actief zijn in Noord-Nederland. Ook vertegenwoordigers van het Nederlandse ministerie van Klimaat en Groene Groei en de Consuls-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden in Osaka schoven aan. De bijeenkomst bood ruimte om gezamenlijke ambities te bespreken op het gebied van verduurzaming, kennisuitwisseling en verdere samenwerking in het Noorden.
De samenwerking beperkt zich niet tot het bedrijfsleven. Ook op wetenschappelijk gebied groeit de band tussen Japan en Noord-Nederland. De delegatie bezocht de Medical Megabank van de Tohoku University (ToMMo) in Sendai, waar gesproken werd over de samenwerking met de Lifelines-biobank uit Roden en het UMCG.
Lifelines en ToMMo behoren tot de enige twee grootschalige, multigenerationele cohortstudies ter wereld die zich richten op de algemene bevolking. Wetenschappers van beide universiteiten wisselen kennis uit over genetica, leefstijl en ethische vraagstukken. Hun gedeelde missie: inzicht krijgen in hoe mensen gezonder oud kunnen worden.
Maar juist de verschillen maken de samenwerking zo waardevol. Hoe beïnvloeden cultuur en leefstijl de gezondheid van Nederlanders en Japanners? En wat kunnen we van elkaar leren om meer gezonde levensjaren te creëren? Dat is de vraag die onderzoekers van het UMCG en Tohoku samen proberen te beantwoorden.
Een belangrijk onderdeel van de reis was het bezoek aan Japanse bedrijven die al jaren actief zijn in de TopDutch-regio, waaronder Menicon, Kikkoman, Teijin Limited en Kisuma Chemicals. Deze ontmoetingen stonden in het teken van waardering, vertrouwen en toekomstgerichte samenwerking.
‘Het versterken van de banden met de hoofdkantoren van deze bedrijven is essentieel’, zegt Wubbo Everts, projectmanager Internationaliseren bij de NOM. ‘Zo borgen we langetermijninvesteringen, stimuleren we R&D-samenwerking en stemmen we regionale kansen af op mondiale strategieën.’
Volgens Everts is de aantrekkingskracht van Noord-Nederland onverminderd groot. ‘Japanse bedrijven kiezen voor onze regio vanwege de innovatiekracht in groene energie, hightech en agrofood, de gunstige ligging en het goed opgeleide talent.’
Daarom heeft de delegatie ook een ontmoeting gehad met de Nederlandse ambassadeur in Japan, de heer Gilles Beschoor Plug, om de mogelijkheden voor economische en wetenschappelijke samenwerking tussen beide landen te bespreken.
De reis naar Japan liet zien hoe diep de wortels reiken van de samenwerking tussen Japan en Noord-Nederland. Maar nog belangrijker: hoeveel potentie er boven de grond komt wanneer mensen elkaar opzoeken met een open blik en gedeelde ambitie.
Met respect voor traditie en oog voor de toekomst bouwen Japan en Noord-Nederland samen aan duurzame groei. Want groeien – dat begint hier. En soms aan de andere kant van de wereld.
Deel deze pagina: