Groene waterstof is cruciaal voor de energietransitie, maar de productie is inefficiënt en duur. AVOXT lost dit op met membraanloze elektrolysers. De NOM, Future Tech Ventures, Brabant Startup Fonds en NEW-ttt zien kansen en ondersteunen de doorbraak met een gezamenlijke investering.
‘Het levert voor de productie van groene waterstof heel veel op door het gewoon weg te laten’, glimlacht Ton Rademaker. De CEO en medeoprichter van AVOXT, gevestigd in Groningen en Eindhoven, doelt op een onderdeel dat in elke traditionele elektrolyser aanwezig is: een membraan.
Elektrolysers splitsen water met behulp van elektriciteit op in waterstof en zuurstof. In het hart van het systeem zit een dun membraan dat de twee gassen gescheiden houdt. Want als waterstof en zuurstof elkaar raken, kan de boel zomaar ontploffen. Alleen: dat membraan heeft veel nadelen. Duur in aanschaf, gevoelig voor slijtage en een bron van storingen. Bovendien geeft het weerstand, waardoor kostbare elektriciteit verloren gaat.
Het gevolg? Groene waterstof, gemaakt met stroom uit zon en wind, kost een veelvoud van grijze waterstof uit aardgas. Precies dat probleem zette Ton en Pascal van Bakel, de andere oprichter van AVOXT aan het denken. Samen ontwikkelden ze een oplossing die even eenvoudig als baanbrekend is: een elektrolyser zonder membraan. ‘Waterstof en zuurstof worden op gescheiden plekken in het systeem geproduceerd’, legt Ton uit. ‘De gassen kunnen elkaar nooit bereiken.’
Dus geen explosiegevaar of een kwetsbaar onderdeel dat veel onderhoud vraagt, maar een elektrolyser die sneller en goedkoper groene waterstof kan produceren. Door groene waterstof betaalbaar en schaalbaar te maken wil AVOXT de energietransitie helpen versnellen. Groene waterstof heeft immers alles in zich om een grote rol te vervullen in die omschakeling.
Het draagt bij aan CO2-reductie, uiteraard. Maar ook kan het worden opgeslagen en getransporteerd, waardoor het fungeert als buffer voor het elektriciteitsnet. Dit helpt netcongestie te voorkomen en zorgt voor een stabiele energievoorziening, zelfs als het aanbod van zon en wind fluctueert. Met een membraanloze elektrolyser kan groene waterstof eindelijk concurreren met grijze waterstof.
Ton, van huis uit industrieel ontwerper, woont in Groningen en werkte meer dan 15 jaar in uiteenlopende directiefuncties. Eerst bij Philips en daarna tien jaar bij Lode, een leverancier van medische technologie. Na al die tijd wilde hij nog een keer wat anders doen. Via een oud-collega kwam hij terecht bij HighTechXL, een venture builder uit Eindhoven die zich richt op het opbouwen van startups die grote maatschappelijke uitdagingen aanpakken. Bij de accelerator worden ondernemers en technisch talent gekoppeld aan veelbelovende technologieën.
‘Eigenlijk wilde ik gewoon even bij HighTechXL kijken’, blikt Ton terug. ‘Ik was nieuwsgierig wat daar zoal gebeurde en wat er mogelijk was. Voordat ik het wist was ik helemaal gegrepen.’ Bij HighTechXL maakte hij kennis met Pascal van Bakel, een werktuigbouwkundige waarmee het meteen klikte, en met de technologie van het Zwitserse onderzoeksinstituut CERN voor het leveren van hoge vermogens met lage voltages. En ja, bedachten Ton en Pascal zich, diezelfde elektronische voedingen zou je wellicht ook kunnen gebruiken voor elektrolysers.
Er volgde een periode van intensief experimenteren en testen. Hoewel de eerste resultaten hoopvol waren, bleek het uiteindelijk toch te complex om het op grote schaal te doen. Met name de additionele kosten waren veel hoger dan wat het opleverde. ‘Maar we hadden wel geproefd aan de elektrolyser’, onderstreept Ton. ‘En nog belangrijker: we hadden gemerkt dat het membraan écht een obstakel was. Hoe kun je groene waterstof produceren zonder zo’n membraan? Daar hebben we ons met AVOXT vervolgens in vastgebeten.’
Een stevige technologische uitdaging, dat zeker. Anders was het natuurlijk al eerder opgelost. Bovendien: zo’n membraan zit er niet voor niks. Dus werden opnieuw allerlei experimenten gedaan. Na een half jaar werd duidelijk dat het weleens zou kunnen werken. Er werden met succes subsidies en later ook een Rabo Innovatielening aangevraagd, waarna een werkend prototype werd ontwikkeld.
Voor AVOXT, dat in 2022 door Ton en Pascal werd opgericht, was dat het moment om investeerders aan boord te halen. Zo’n financiële injectie moest het bedrijf in staat stellen om de technologie verder te ontwikkelen en op te schalen. ‘We zijn toen in contact gekomen met de NOM, Future Tech Ventures en het Brabant Startup Fonds’, zegt Ton. ‘Voor alle drie partijen hebben we daarna een pitch gehouden. Natuurlijk, wij wisten dat we een goed verhaal hadden. Het is de kunst om dat ook overtuigend over te brengen. Elke investeerder moet er iets in vinden wat voor hen relevant is. Dat is gelukt.’
Inderdaad, het verhaal van AVOXT maakte indruk. Zoveel zelfs dat de NOM, Future Tech Ventures (FTV) en het Brabant Startup Fonds als consortium in de startup besloten te investeren. De investering werd afgelopen maart bekrachtigd. Later sloot ook NEW-ttt zich erbij aan. ‘AVOXT heeft de sleutel in handen om de productie van groene waterstof radicaal te verbeteren’, verklaart Kyra Weaver, investment manager van Future Tech Ventures de deelname aan de investering. ‘Future Tech Ventures, het in 2024 opgerichte investeringsfonds van een consortium van noordelijke investeringspartners, richt zich op hightech en deeptech-startups voor de energietransitie. Wij zoeken bewust naar technologieën die op globaal niveau economische en maatschappelijke impact kunnen hebben. AVOXT's ambitie om groene waterstof betaalbaar te maken, past precies in die strategie.’
Ook voor de NOM was het een logische stap om mee te investeren. ‘Om de technologie naar een volgende fase te brengen zijn flinke investeringen nodig’, zegt Alexander Draaijer, investment manager van de NOM. ‘Wij vonden het belangrijk om daaraan bij te dragen. Niet in het minst omdat AVOXT een innovatieve aanvulling is op het waterstofcluster in Noord-Nederland. Daarnaast zien we kansen in de werkgelegenheid die het bedrijf kan creëren. In de beginfase zal het vooral gaan om technische experts, later gevolgd door meer productiepersoneel.’
Bij technologie die iedereen raakt, worden de regionale grenzen soms overschreden. Gerard Spanbroek, directeur van het Brabant Startup Fonds, beaamt dat. ‘AVOXT werkt vanuit Eindhoven en Groningen aan een oplossing met mondiale impact’, zegt hij. ‘Dan is het vanzelfsprekend dat je als investeerders samen optrekt.’
De aanwezigheid van een waterstofcluster was voor AVOXT inderdaad een voorname reden om zich ook in Groningen te vestigen. De regio biedt niet alleen veel bedrijven en kennisinstellingen die zich met waterstof bezighouden, maar ook de gewenste infrastructuur. 'We gaan machines maken met een behoorlijke omvang', licht Ton toe. ‘Als je die wereldwijd wilt verschepen naar klanten moet je niet in Eindhoven zitten, maar in de buurt van een haven.’
De rolverdeling tussen beide vestigingen is helder. In Eindhoven vinden het onderzoek en de ontwikkeling plaats, in Groningen de productie en het testen van de elektrolysers. Maar voordat AVOXT daadwerkelijk een versnelling in de energietransitie teweeg kan brengen, moeten er nog wel wat stappen worden gezet. ‘Op dit moment hebben we een prototype dat circa 1 kilowatt aan groene waterstof kan produceren’, zegt Ton. ‘We werken toe naar een demonstrator van tussen de 100 en 200 kilowatt. Maar uiteindelijk moeten we naar een productie van megawatts.’
Die megawatts moeten er gewoon komen. Europa heeft een ambitieus doel gesteld: richting 2030 moet 40% van alle waterstof die in de chemische industrie wordt gebruikt groen zijn. Dat betekent dat er een enorme markt is voor elektrolysers die dat betaalbaar maken. Ton: ‘Als dat lukt, wordt groene waterstof écht de gamechanger die de energietransitie nodig heeft.’
De investering in AVOXT toont hoe regionale investeerders samen kunnen optrekken om startups te ondersteunen die wereldwijd het verschil kunnen maken. 'Op vlakken waarin je elkaar kunt aanvullen en complementair bent, is bovenregionale samenwerking enorm belangrijk', zegt Gerard Spanbroek van het Brabant Startup Fonds. 'We weten dat we elkaar kunnen versterken. AVOXT profiteert nu van twee regionale ecosystemen, het beste van beide werelden.' John Bell, CEO van HighTechXL, ziet vaak dat regionale investeerders te lokaal denken. 'Ze moeten over hun eigen schaduw heen kunnen kijken', benadrukt hij. 'Dat de NOM, Future Tech Ventures, Brabant Startup Fonds en NEW-ttt dat hebben gedaan, vind ik super. Je moet heldere afspraken maken, transparant zijn en het elkaar gewoon gunnen. 'Zeker als het om innovaties gaat die heel Nederland of, zoals bij AVOXT, de wereld vooruit helpen.'
Deze cookies zorgen ervoor dat deze website naar behoren functioneert. Ook houden we met deze cookies anoniem website statistieken bij. Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn, kunt u ze niet weigeren zonder de werking van de website te beïnvloeden. U kunt deze cookies blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen, zoals beschreven in ons privacy statement.
Deze cookies verzamelen informatie die wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn. Ook helpen deze cookies ons om deze website aan te passen en zo uw gebruikservaring te kunnen verbeteren.
Met deze cookies kan uw surfgedrag worden gemonitord door advertentienetwerken waardoor we advertenties kunnen tonen op basis van uw interesses en surfgedrag. Ook voeren deze cookies functies uit waarmee onder andere wordt voorkomen dat dezelfde advertentie voortdurend verschijnt.
