Culturele hoofdstad is krachtige motor voor vernieuwing in de regio

Culturele hoofdstad is krachtige motor voor vernieuwing in de regio

We durven groot te denken in Noord-Nederland. Kijk maar naar de Top Dutch campagnes en de ambitie om de eerste man-made Blue Zone ter wereld te worden. Met Leeuwarden-Fryslân als Culturele Hoofdstad van Europa beschikken we dit jaar bovendien over een krachtige motor voor vernieuwing in onze regio. Oeds Westerhof van de Stichting LF2018 legt uit waarom.

Groot denken was nodig om dit unieke Europese evenement naar Noord-Nederland te halen en dat deden de initiatiefnemers van LF2018 op een verrassende manier. Diep geworteld in het Friese gevoel van mienskip lieten zij de waarde van het kleine samensmelten met grootse ideeën, om zo een grote, brede en vooral gedragen beweging in gang te zetten. In de hele provincie zijn van onderop initiatieven ontstaan en dat is uniek voor een Culturele Hoofdstad. ‘Onze inzet op de mienskip was best een risico’, realiseert Westerhof zich. ‘Toch zagen wij deze aanpak als dé manier om een regionale kracht te mobiliseren die straks niet meer te stoppen is.’

Nieuwe antwoorden

Die stuwende kracht is nodig, want de inzet van LF2018 reikt veel verder dan een jaar lang Culturele Hoofdstad van Europa zijn. Als directeur legacy hoopt Westerhof dat dit jaar een kantelpunt is in de manier waarop we maatschappelijke vraagstukken in Noord-Nederland aanpakken. ‘De relevante thema’s in ons bidbook van vijf jaar geleden komen sterk overeen met de Global Goals for Sustainable Development en de toenemende waarden van een betekeniseconomie.

Culturele hoofdstad is krachtige motor voor vernieuwing in de regio

In de kern gaat het om de zorg voor elkaar en de zorg voor onze aarde, daarom zien wij sociale, economische en ecologische vraagstukken in samenhang. Juist hier in het Noorden weten we dat er nieuwe antwoorden nodig zijn om vorm te blijven geven aan een leefbare en bloeiende regio en daarin kunnen we een voorloper zijn.’ ‘Hoe LF2018 daarin past? Cultuur is een krachtige motor voor vernieuwing die inwerkt op alle facetten van de samenleving’, stelt Westerhof.

‘Kunst en cultuur laten mensen andere perspectieven ervaren én het is een prachtige manier om verschillende groepen te raken en bij elkaar te krijgen. Die twee samen maken het fenomeen Culturele Hoofdstad tot een unieke kans. Want we hebben nieuwe horizonnen en gezamenlijke ambities nodig, maar ook creatieve ideeën en de moed om daarmee aan de slag te gaan. LF2018 helpt ons daarbij. Raakt ons in hoofd en hart, laat ons elkaar ontmoeten en samen nieuwe wegen ontdekken. Cultuur op zich is geen antwoord op maatschappelijke vraagstukken, maar wél een heel wezenlijk middel om die antwoorden te vinden.’

Brede beweging nodig

Iedereen is nodig om samen de tanden in een nieuwe tijd te zetten. De hele gemeenschap, met al haar inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, verenigingen, bedrijven en overheden. ‘Daarom hebben we al in de opmaat naar 2018 zoveel mogelijk partijen betrokken bij de voorbereiding’, zegt Westerhof. ‘Om werkelijk impact te hebben, is een brede beweging van onderop nodig en om die te mobiliseren, was onze grootste uitdaging. Dat bleek in het begin best moeilijk. De manier waarop wij cultuur als vliegwiel willen gebruiken voor méér is een verhaal dat om uitleg vraagt, maar ook om simpelweg te ervaren hoe dat werkt. Gelukkig is het balletje gaan rollen en haken steeds meer mensen aan. Want dit jaar mag iedereen meebeleven, maar nog mooier is het om iets te doen, om samen met anderen iets teweeg te brengen.’

Siem Jansen: 'Cultuur versus Economie'

Om maatschappelijke beweging in gang te zetten met een cultureel programma is uiteraard geld nodig. Het bedrijfsleven speelt daarbij ook een rol van betekenis. ‘Op allerlei manieren’, benadrukt Westerhof, ‘want financiële middelen zijn zeker nodig, maar platte sponsoring is niet meer van deze tijd. Het gaat om partnerships en het in gang zetten van initiatieven die aansluiten bij de geest van de plannen.

We hebben de ondernemers immers hard nodig als het gaat om meedenken in maatschappelijke vraagstukken. Daarom vind ik het mooi om te zien dat bijvoorbeeld een sponsor als autobedrijf Haaima niet alleen auto’s en busjes levert, maar ook geïnspireerd aan de slag gaat met nieuwe leasearrangementen waarbij zonnepanelen zijn inbegrepen. Dan snap je de tijd.’

Internationale zichtbaarheid

Dat is ook wat Westerhof wil meegeven aan noordelijke ondernemers: ‘Lees de tijd, verdiep je in de urgente vraagstukken, vind aansluiting bij voorlopers en zoek met elkaar naar nieuwe richtingen. Zo ontstaat nieuwe, toekomstbestendige business. We hebben met LF2018 een positieve opgave in huis gehaald en kunnen als Culturele Hoofdstad een enorme energie genereren in de regio. Neem alleen al de zichtbaarheid door alle media-aandacht in binnen- en buitenland. We staan zelfs in de lijstjes van National Geographic en The Guardian als één van de topbestemmingen om in 2018 te bezoeken! Hoe lastig de spin-off ook is te meten: Leeuwarden en Fryslân komen stevig op de kaart en daar kunnen we in heel Noord-Nederland ons voordeel mee doen.’

Ook als het gaat om de economische impuls die een jaar als Culturele Hoofdstad kan brengen, kijkt de directeur legacy bewust verder dan directe winst. ‘Het gaat om zoveel meer dan bezoekers die hier komen slapen, eten, evenementen bezoeken en geld uitgeven. Het gaat om de reuring die het vestigingsklimaat in de stad en de regio aantrekkelijk maken. Het besef dat hier iets kán, dat we een sterke mienskip hebben, maar ook middenin Europa staan en dat we op vele fronten een voorloper zijn. Het is tijd om de creativiteit en ondernemingskracht in Noord-Nederland te manifesteren. Kijk naar Innofest dat de European Enterprise Award wint. Of hoe Claudy Jongstra’s Farm of the World ons in de etalage zet als circulaire regio. Investeren in cultuur loont echt en dat gaan we met LF2018 op grote schaal laten zien.’

LF2018 in bedrijf

Ondernemers steunen LF2018 vanuit de volle breedte: ruim 400 Friese bedrijven zijn aangesloten bij de Club2018, het Leeuwarder Ondernemersfonds (LOF) is – naast Arriva en de ING – een belangrijke hoofdsponsor en ook Club Diplomatique Fryslân en het economische Netwerk De Verbinding bieden steun. Bovendien treft de LF2018-organisatie ook in andere Friese plaatsen veel support van het mkb bij lokale initiatieven in het kader van Culturele Hoofdstad.

Betrokken ondernemers spelen ook een rol in de legacy van 2018. De komende maanden verzamelt de LF2018-organisatie in de hele gemeenschap – van bedrijven en overheden tot verengingen en  maatschappelijke organisaties – de thema’s die ons bezighouden: waar dromen we van, waar willen we afscheid van nemen en wat nemen we uit 2018 mee naar de toekomst? Doel is het jaar  af te sluiten met een uitdagende agenda tot 2028, zodat de beweging die met Culturele Hoofdstad in gang is gezet in volle vaart doorgaat. Kijk voor het actuele programma van culturele  activiteiten op www.2018.nl

Leeuwarden creëert innovatieve mistwolk

Voor het Centre of Expertise Watertechnology (CEW) in Leeuwarden leidde LF2018 al tot een innovatieve uitdaging: projectmanager Bob van Bijnen werd gevraagd om een mistwolk te maken voor de fontein van Jaume Plensa. Het kunstwerk – twee serene witte kinderhoofden – staat voor het Aegon-gebouw tegenover station Leeuwarden. Dankzij de vinding van het CEW verrijst de fontein straks vanuit een magische nevelwolk.

Van Bijnen bedacht een concept van 25 waterbakken waaruit in totaal 300 pvc-pijpjes omhoog steken. Het vernevelingsproces komt op gang door ultrasone trillingen, voortgebracht door
modules in de waterbakken. De mistwolk wordt gecreëerd door heel kleine druppeltjes die gaan zweven doordat ze lichter zijn dan lucht. Een ventilator in de bak stuwt de druppels naar de
pijpen. Wegens gevoeligheid voor vorst en harde wind staat de installatie ’s winters uit. De nevelwolk verschijnt vanaf april en is gemiddeld 120 dagen per jaar te zien. De mistfontein is onderdeel van het LF2018-project 11 Fountains.

Culturele hoofdstad is krachtige motor voor vernieuwing in de regio